Herkese merhaba yine sizlerle bir yazıda buluşmanın heyecanı içerisindeyim. Heyecanıma ortak olduğunuz için çok teşekkür ederim. Bu yazımda sizlere vücut tiplerine göre beslenmeden bahsedeceğim. Hadi hemen geçelim yazımıza. Vücut tiplerine göre doğru beslenmenin temelinde yatan sır aslında yeterli ve dengeli beslenmedir. Birazcık bu konudan sizlere değinmek istiyorum.
Yeterli ve Dengeli Beslenme Nedir?
Yeterli ve dengeli beslenme sağlığın temelidir. Beslenme açlık duygusunu bastırmak, karın doyurmak ya da canının çektiği şeyleri yemek içmek değildir. Beslenme; sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin öğelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır. Besin öğeleri vücudun gereksinmesi düzeyinde alınamadığında yetersiz beslenme oluşur.
Vücudumuzun enerji dengesine göre vücut tiplerimizde şekillenmeler olur. Enerji dengesi alınan enerjinin harcanana eşit olduğu durumdur. Gerektiğinden çok enerji sağlayan besin alarak aşırı ağırlık kazanmak veya yetersiz beslenerek aşırı ağırlık kaybetmek sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olur.
Yeterli ve Dengeli Beslenmek İçin İhtiyacımız Olan Enerjiyi Sağlamak Yeterli Midir?
Yeterli ve dengeli beslenme; sadece gereksinim duyulan enerji miktarının alınması değil; besin çeşitliliğinin sağlanması ve besinlerden yeterli miktarda tüketimi de gereklidir. Hedef her öğünde tabakta yer alan her grubundan bir besinin seçilerek tüketilmesidir.
Vücut Tipleri Nelerdir?
Vücut tiplerini dört başlıkta toplayabiliriz. Gelin bunlara yakından bakalım.
1)Elma Tipi (Android/Erkek Tipi)
Vücudun üst bölgesinde kilo artışı olur. Bel çevresindeki artış, android tip şişmanlığının oluşmaya başladığının bir göstergesidir. Android tip şişmanlık kalp hastalıkları, hipertansiyon, diyabet ve bazı kanser türlerinin oluşma riskini arttırır. Peki bu vücut tipine sahip olan kişiler nasıl beslenmeliler? Düşük glisemik indeksli besinler tüketmelilerdir. Bol miktarda sebze ve meyve tüketmelilerdir. Yüksek kaliteli ve az yağ içeren proteinler tüketmelilerdir sağlıklı yağlara (yumurta, avokado, kabuklu yemişler, tohumlar, fındık ezmesi, Hindistan cevizi yağı, zeytin yağı) beslenmeniz de daha sık yer vermelilerdir. Basit karbonhidratlardan zengin ve glisemik indeksi yüksek yiyeceklerin tüketimini azaltmalılardır.
2) Armut Tipi (Jinoid/Kadın Tipi)
Kalçada yağlanma fazladır buna karşın bel bölgesi daha incedir. Elma tipine göre daha az risk taşır. Genellikle kadınlarda daha fazla görülür. Armut tipi nasıl beslenmelidir? Bu sorunun cevabını aramaya çıkalım şimdi de. Yüksek lifli sebze ve meyveler, glisemik indeksi yüksek olan besinler, yağ oranı düşük olan yüksek protein içeren besinleri tüketmeleri gerekir. Yüksek yağlı süt ürünlerini, fermente ürünleri, yüksek miktarda kafeini , alkol gibi besinlerin tüketimini azaltmalılardır.
3) Ters Piramit Vücut Tipi
Omuzlar genelde geniştir. Aşağı doğru indikçe bel ve kalça bölümü incelir. Vücudun üst kısımlarında kas miktarı daha fazla olarak görülmektedir. Yeşil yapraklı sebzeler ve lif içeriği yüksek meyvelere beslenmelerinde daha sık yer vermelilerdir. Yine glisemik indeksi düşük olan besinlerden kaçınmalılardır. Yüksek yağ içeren besinleri de tüketmemelilerdir.
4) Kum Saati Vücut Tipi
Omuz ve kalça birbirine yakın genişliktedir. İnce bir belleri vardır. Yuvarlak görünümlü bir vücut şekline sahiplerdir. Yağ dağılımı alt ve üst vücut kısımlarında dağınıktır. Çiğ sebze ve meyveler, kepekli tahıllar, kaliteli ve az yağlı proteinler tüketmeliler yine yukarıdaki diğer vücut tiplerinde de belirttiğim gibi glisemik indeksi düşük olan besinlerden, bol karbonhidratlı ve çok yağlı besinlerden kaçınmalılardır.
En önemlisi de hangi vücut tipinde olursak olalım bol miktarda su içmeliyiz. Vücudumuzun günlük su ihtiyacını kesinlikle karşılamalıyız. Kafein içeren içecekler ve diğer içecekler asla suyun yerine geçmezler. Bunu unutmayalım.
Vücudumuzun sağlığı için özellikle tüketiminin azaltılması gereken besin ve besin ögeleri; doymuş yağ ve trans yağ içeren besinler, bol tuzlu besinler, şekerli besinler.
Ve bütün bunların yanında egzersizi de düzenli olarak yapmalıyız. Lütfen bu dediklerime dikkat edelim. Her ne vücut tipinde olursak olalım vücudumuzun anahtarı bizim ellerimizde. Atamızın da dediği gibi“ Sağlam Kafa Sağlam Vücutta Bulunur”
Bir yazının daha sonuna geldik başka yazılarda görüşmek dileğiyle hepinize teşekkürlerimi sunuyorum. Sağlıkla ve sevgiyle kalın.
Ravza Nur Aydın
Ömer Halisdemir Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 1.Sınıf
Linkedln: https://www.linkedin.com/in/ravza-nur-a-632aba26b
KAYNAKLAR:
1)Baysal, Ayşe. “Sağlıklı beslenme: Uzmanların önerisi tüketicinin algılaması.” Beslenme ve Diyet Dergisi 27.2 (1998): 1-4.
2)DEMİR, Gönül TEKKURŞUN, and Halil İbrahim CİCİOĞLU. “Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması.” Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi 4.2 (2019): 256-274.
3)AVCU, Dyt Uzm Elif ÇAKIRCA. “Sağlıklı Beslenme–Neleri Gözden Kaçırıyoruz?.” Klinik Tıp Bilimleri 5.5 (2017): 31-34.
- Pekcan, A. Gülden. “Beslenme rehberleri ve su ayakizi.” Beslenme ve Diyet Dergisi 45.2 (2017): 95-
- Çakır, Bekir. “Sağlıklı Yaşam: Gündelik Hayatta Karşılaştığımız Sağlık Risklerini Azaltabilir miyiz?.” Ankara Medical Journal 17.3 (2017): 179-188.
