Selektif Mutizm NEDİR:
Selektif Mutizm çocuğun belli durum ve yerlerde yani aile, ev, akrabalarının yanı gibi kendini güvende ve huzurlu hissettiği ortamlarda özgürce konuşup, konuşmasının beklenildiği okul ortamı , oyun ortamı ,arkadaş çevresi gibi sosyal çevrelerde konuşmaması durumudur.
- %1 den az oldukça ender rastlanan bir durumdur
- Konuşmamayı tercih ettikleri sosyal ortamlarda genellikle göz kontağı kurmama, geri çekilme, anneden ayrılmama, aşırı derecede utangaçlık, ani bir durgunluk, donmuş yüz ifadesi kendisine iletişim yöneltildiğinde hiç duymamışçasına tamamen hareketsiz kalabilme gibi belirtiler gözlenir.
- Selektif Mutizmin görülme süresi en az 1 aydır
- Birkaç ay görülebileceği gibi birkaç yılda görülebilir
- Genellikle 2 ile 4 yaşları arasında başlar.
- Kızlarda erkeklerden daha yaygındır
- Genellikle erken okul öncesi yıllarda başlar
- DSM-V ‘te kaygı bozukluğu olarak sınıflandırılır
- Sosyal ilişkilere, mesleki başarıya, eğitime etki etmektedir
- Selektif Mutizmi olan bireyler kaba, sert, ilgisiz, inatçı, saldırgan, huzursuz, somurtkan görünebilirler.
- SM’de susmak çocukların bilinçli tercihi ettiği ya da inatlaşmak amacıyla yaptığı bir davranış değildir
SELEKTİF MUTİZM NEDENLERİ: Nedeni hakkında net bir cevap olmasa da uzmanlar dil gelişiminde olan gecikmenin ve konuşmada oluşan farklı bozuklukların selektif mutizmin gelişimine katkıda bulunabileceğini ortaya koymuştur. Aynı zamanda anksiyete ve genetik yatkınlıkla ilişkili olduğu bilinmektedir.
Yapılan araştırmalarda SM’li çocuğun aile bireylerinde de benzer tutumsal davranışlar , çekingen yapının olduğu görülmüştür. Bunun haricinde kekemelik, konuşma sesi bozuklukları, çocuktaki gelişim gerilikleri, dili yeterli edinememesi SM’i besleyen önemli kriterlerdendir.
SELEKTİF MUTİZM TEDAVİ YÖNTEMLERİ:
Uygun tedavi ile çoğu çocuk SM’i yenebilmektedir ancak çocukların tedaviye dirençli olmalarından dolayı tedavi süreci oldukça zor geçmektedir.
Tedaviyi Etkileyen Etkenler:
- Aile bireylerinin ve öğretmenlerinin bu süreçte iş birliği içinde olmaları
- Bireyin ne kadar süre SM’e sahip olduğu
- Ek olarak öğrenme, iletişim, odaklanma problemleri olup olmadığı.
Selektif mutizm terapisi sürecine farklı disiplinler katlı sağlarlar. Terapi sürecinde dil ve konuşma terapistleri, psikologlar, psikiyatrisler, ergo terapistler, çocuk gelişimciler, çocuk hekimleri, KBB uzmanları dahil olabilir.
Selektif mutizm değerlendirmesi ve tedavisinde özellikle dil ve konuşma terapistleri önemli yer tutmaktadır çünkü bazı Selekttif Mutizmli çocuklar yanlış bir şey söylemekten ve seslerin komik gelmesinden korkarlar. Dil ve konuşma terapistleri bu çocukların güvenlerini kazanmalarına ve Selektif Mutizm için davranışsal bir program geliştirmelerine yardımcı olurlar. Dkt, çocuğun konuşmasını ve dilini test edebilirler ayrıca okulda sorunlar varsa, aile ve çocuğun öğretmenleriyle de çalışabilirler. Çocuğun konuşmadığı zamanlarda nasıl davranacağını öğrenmek için ona bir dil ve konuşma terapisti yardımcı olabilir.
Tedavi Yöntem Ve Teknikleri:
Davranışçı yaklaşımlar bilimsel yönelimi güçlü olan ve sık kullanılan müdahale yöntemlerindendir. Başarılı olan yöntemlere bakıldığında ise uyarıcı söndürme, (Haris,1996) sistematik duyarsızlaştırma, pekiştirme ve tepki uyandırma gibi davranışçı teknikler görülmektedir,
- Bilişsel Davranışçı Terapi
- Davranışçı Terapi
- Kademeli yaklaşım (Contincency menangement)
- Gizemli güdüleyici (Mystery motivator)
- Tepki uyandırma (Response initiation)
- Kendi kendini model olma (Self modeling)
- Kendini ödüllendirme (Self-reinforcement)
- Olumlu ve olumsuz pekiştirme
- Dereceli maruz kalma
- Uyaranın Azaltılması
- Şekillendirme
- İlaç
- Duyarsızlaştırma
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Pelinsu Doğmuş
Ankara Medipol Üniversitesi Dil Ve Konuşma Terapistliği 1.sınıf
