
Hemiplejik Hastada Fizyoterapi
Hemipleji nedir?
Hemipleji ya da inme/felç olarak bilinen tablo; beyin dolaşımındaki değişiklikler sonucu gelişen ve vücudun bir yarısındaki fonksiyon bozuklukları ile karakterize bir sendromdur.
Hemipleji neden olur?
- Serebrovasküler olaylar
- Tümörler
- damarların iltihabı
- bağ dokusu ve damarsal hastalıklar
- beyin kanaması
Hemiplejik Hasta Tipik Postürü
Etkilenen Taraf (örneğin sağ taraf)
Üst ekstremite (kol):
- Omuzda adduksiyon ve iç rotasyon
- Dirsekte fleksiyon
- Ön kolda pronasyon
- Bilekte fleksiyon
- Parmaklar genellikle yumruk şeklinde, fleksiyonda ve spastiktir
Alt ekstremite (bacak):
- Kalçada adduksiyon ve iç rotasyon
- Dizde ekstansiyon (spastik duruş)
- Ayakta plantar fleksiyon (ayak ucu basma), inversiyon
- Parmak ucuyla yürüme eğilimi (equinovarus deformitesi)
Hemiplejik hastalarda klinik bulgular:
- Motor kayıplar: Kas kuvvetinde azalma ya da tamamen kayıp
- Spastisite: Özellikle fleksör kaslarda sık görülür
- Duyu bozuklukları: Propriyosepsiyon, dokunma hissi, ağrı duyusu azalabilir
- Denge problemleri: Postüral kontrol kaybı, düşme riski artar
- Yürüyüş bozuklukları: Tipik hemiplejik yürüyüş paterni (sürükleme, çevreleme)
- Psikososyal etkiler: Depresyon, motivasyon kaybı
Rehabilitasyonun Temel Amaçları
- Fonksiyonel bağımsızlık kazandırmak
- Günlük yaşam aktivitelerinde (GYA) maksimum düzeyde performans sağlamak
- Kas gücünü, esnekliği ve dengeyi artırmak
- Spastisiteyi yönetmek
- Hastayı ve ailesini bilinçlendirmek
Tedavi Yöntemleri ve Yaklaşımlar
Fiziksel Yaklaşımlar
- Pasif ve aktif-assistif egzersizler
- Germe egzersizleri (özellikle spastik kaslara)
- Ağırlık aktarımı egzersizleri (denge için)
- Yürüme eğitimi: Paralel bar, baston, yürüteç
- Ortez: Ayak düşmesini önlemek için örneğin AFO
- Elektroterapi: TENS (ağrı), NMES (kas aktivasyonu)
- Fonksiyonel aktiviteler: Giyinme, yemek yeme, kişisel hijyen gibi günlük görevler
- Transfer eğitimi: Yataktan sandalyeye, sandalyeden ayağa gibi
Nörofizyolojik Yaklaşımlar
- Bobath (NDT): Normal hareket paternlerini teşvik eder
- Brunnstrom Evreleme: Reflekslerden fonksiyonel harekete geçiş evreleri
- PNF: Fonksiyonel ve çok düzlemli hareketler ile kas fasilitasyonu
Rehabilitasyonu nasıl planlarız?
Dönem | Hedefler | Tedavi Uygulamaları |
---|---|---|
|
Hayati stabilite, kontraktür önleme, yatak içi mobilizasyon | Pozisyonlama, pasif egzersizler, solunum egzersizleri, yatakta oturma |
|
Kas kuvveti artırımı, fonksiyonel hareketler | Aktif egzersizler, denge çalışmaları, yürüme eğitimi, AFO kullanımı |
|
Maksimum bağımsızlık, GYA’ya dönüş | Fonksiyonel egzersizler, ev içi uyarlamalar, toplumsal katılım çalışmaları |
- Kaynakça:
-https://www.rommer.com.tr/hemipleji-inme-felc-rehabilitasyonu/
Esra Alparslan
Bandırma 17 Eylül Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
4. Sınıf Temsilcisi
Bu Yazıyı Paylaş