Anksiyete Bozuklukları ve Tedavileri Nelerdir?

Çizim. Bir adam kafasını eğerek yere bakmakta. Beyin bölgesinde karışık çizimler bulunmakta. Ensesi de adeta cam kırığı gibi parçalanmış gözükmekte.

Anksiyete Bozuklukları ve Tedavileri Nelerdir?

Anksiyete (Kaygı), sempatik sinir sisteminde korkudan kaynaklanan bir çeşit uyarılma ile meydana gelir. Daha iyi tanımlayacak olursak, bize doğru koşan saldırgan bir köpek gördüğümüzde bulunduğumuz ortamdan kaçıp uzaklaşmak temel bir korkudur. Koştuktan sonra kalbimizin hızla atması, nefes nefese kalmamız ise sempatik sinir sistemimizin bedenimize verdiği bir tepkinin göstergesidir. İşte bu köpekten korkma duygusu, “beni ya tekrar köpek kovalarsa”, “sanki her köşeden köpek çıkacak gibi hissediyorum” ya da “bir daha köpek görmek istemiyorum” gibi olumsuz duygu ve davranışlara dönüşürse şayet, kişilerde anksiyete (kaygı) meydana gelebilir. Aynı zamanda bu kaygı, insanlarda hem olumlu hem de olumsuz etkiler bırakabilir. Örneğin biraz kaygı bizi yapabileceğimiz herhangi bir iş için motive edebilir. Fakat çok fazla kaygı ya kaygının hiç olmaması durumu da oldukça zararlı olabilir.

Anksiyete bozukluğu ise; bireylerde iç sıkıntısı, bir şey olacak hissi, bir şey hakkında olduğundan fazla düşünmek ve bu belirtilerin günler, haftalar hatta aylarca devam etmesi olarak tanımlayabiliriz. Aynı zamanda bu belirtilerin bireylerin gündelik yaşamdaki işlevselliğini oldukça etkilediğini söyleyebiliriz. Temel de tanımı ne kadar basit görünse de anksiyete bozukluğunun birçok çeşidi bulunmaktadır.

Temel Anksiyete Bozuklukları

Özgül Fobi:

Bireylerde en az altı ay boyunca herhangi bir nesneye ya da duruma özgü korku ya da kaygı duymak olarak tanımlayabiliriz. Örneğin uçağa binme fobisi, yılan fobisi, yükseklik fobisi gibi herhangi bir duruma özgü olarak da gelişebilir.

Sosyal Fobi:

Bireylerde en az altı ay boyunca toplumdaki başkaları tarafından değerlendirilebilecek ortamlardan kaçınmak ve korku duymak olarak tanımlayabiliriz. Örneğin, sosyal fobisi olan kişilerde topluluk önünde konuşma, toplantı, sınıfta konuşma gibi faaliyetleri gerçekleştiremezler. Özellikle başkaları tarafından değerlendirilip eleştirilmekten

Panik Bozukluğu:

Bireylerde bir ay da en az iki kez yineleyen panik ataklar olarak tanımlayabiliriz. Örneğin terleme, kalbin hızlı atımı, soluğun tıkanması, bulantı, karın ağrısı, baş dönmesi, bayılacak gibi olma hissi, çarpıntı, el ve ayaklarda uyuşmalar, kendine yabancılaşma, gerçek dışılık, çıldırma korkusu ve ölüm korkusu gibi bir sürü somatik belirti sayabiliriz.

Agorafobi:

Toplu taşıma araçlarını kullanma, açık yerlerde bulunma, kapalı yerlerde bulunma, sırada bekleme gibi faaliyetleri yerine getirememek ve bundan kaygı duymak olarak tanımlayabiliriz. Diğer kaygı bozukluklarından farklı olarak agorafobisi olan kişilerde sadece kaygı değil kaçınma davranışının da görüldüğünü söyleyebiliriz.

Yaygın Kaygı Bozukluğu:

Bireylerde en az altı ay boyunca herhangi bir olay ya da durumdan yineleyici olarak kaygı duymak, aynı zamanda kuruntu olarak da tanımlayabiliriz.

Bu kaygı bozuklukları DSM-5 Tanı kitabı tarafından belirlenen en temel kaygı bozukluklarıdır. Araştırması hala devam eden olan bazı bozuklukların da ekleneceğini söylemek mümkün olabilir.

Anksiyete Bozukluklarının Tedavisi

Bilişsel Davranışçı Terapi bazı kaygı bozukluklarının tedavilerine örnek verilebilir. Bu yöntem kişilerin fobileri hakkında olumsuz bilişlerini değiştirmeye yardımcı olabilir. Buna ek olarak davranışçı terapistler korkulan herhangi bir şeye maruz kalmayı önerir. Bu nedenle anksiyete bozukluklarının en temel tedavisi olarak “Maruz Bırakma” diyebiliriz. Yapılan çalışmalarda fobiler için maruz bırakmanın hızlı ve iyi çalışma eğilimi gösterdiği kanıtlanmıştır. Bir başka tedavi yöntemi olarak gevşeme eğitiminin de kaygı bozukluklarında kullanıldığını söyleyebiliriz. Yine bunlara ek olarak kaygı bozukluklarına eşlik eden herhangi bir bozukluk varsa ilaç kullanımının da tedavi yöntemine ek olarak verildiğini de söylemek mümkündür.

KAYNAKÇALAR

EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.

YAZAR:

Şerife OKUR
Ufuk Üniversitesi Psikoloji 4. Sınıf