29 Ekim 2023: “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir”
Tarihin 1919’u gösterdiği zaman…
Mustafa Kemal Paşa’nın Amasya Genelgesi ve Erzurum Kongresinde ulusun bağımsızlığı ve vatanın bütünlüğünden bahsettiği, Cumhuriyetin sinyallerini verdiği zamanlardı. Bir tarafta bağımsızlık aşkıyla yorgunluktan bitap düşmüş Türk halkı, diğer tarafta Türk halkının egemenliği ve tam bağımsızlığı için uğraşan Mustafa Kemal Paşa…
Önce 23 Nisan 1920’de mili egemenlik esasına dayanan Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulmuştu.20 Ocak 1921 Anayasası ile milli egemenlik ilkesi ilan edildi. Bir yandan devam eden ve Millî Mücadeleyi ifade eden, Kurtuluş Savaşı 3 yıl sonunda 11 Ekim 1922’de büyük bir zaferle sonuçlanmıştı. Bu büyük zafer yeni Türk devletinin ilk adımlarıydı aslında. Fakat asıl adım, 1 Kasım 1922’ de Saltanatın kaldırılmasıyla gerçekleşmişti ve artık Cumhuriyetin ilan edilmesinin önünde hiçbir engel kalmamıştı.
Tarih 28 Ekim 1923 ‘ü gösterdiğinde Mustafa Kemal Paşa arkadaşlarına Cumhuriyeti ilan edeceğini söylemişti ve 29 Ekim 1923’te Türkiye Büyük Millet Meclis’inde, Mustafa Kemal Paşa’nın sunduğu anayasa değişikliği kabul edilerek “Türkiye Devletinin Hükümet Şekli Cumhuriyettir.” İfadesiyle yüce Türk Milletinin yönetim şekli artık Cumhuriyet olarak ilan edilerek, mecliste rejim değişikliğine gidilmişti ve Türk Devletinin ilk Cumhurbaşkanı 158 tam oy alarak Mustafa Kemal Paşa seçilmişti. Türk halkının ona güveni sonsuzdu ve Ulu önderine güvenen Türk halkı, Cumhuriyet ilan edildikten sonra adeta küllerinden yeniden doğmuştu. Laiklik ilkesi, Harf İnkılabı, Soyadı Kanunu, kadınlara seçme ve seçilme hakkı, eğitim, kültür ve hukuk alanında sayısız devrimler gerçekleştirdi.
Tüm bunlar bir dönüm noktasıydı aslında. Mustafa Kemal Paşaya göre “Uçurum kenarında yıkık bir ülke…Türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar…Yıllarca süren savaş…Ondan sonra içeride ve dışarıda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet ve bunları başarmak için aralıksız devrimler…” dediği bir devletin kurtuluş ve küllerinden yeniden doğuş hikayesiydi. Mutlak Monarşiden, ulusal iradeye ve tam bağımsızlığa evrilme hikayesiydi. İtaat edilen padişah sisteminden milletin bağımsızlığının önemsendiği bir sisteme geçiş hikayesiydi. Yıkık, harabe olmuş, ama bağımsızlık umuduyla yanan yüce Türk devletinin hikayesiydi. Mustafa Kemal Paşa’nın hikayesiydi. Artık cumhur olma hikayesiydi…
İşte bugün Ulu Önderimizin kurduğu yüce Cumhuriyeti yaşattığımız 100. Yılı büyük bir coşku ile kutluyoruz. Ulu Önderinin açtığı yolda bir asrın, gösterdiği hedefe adım adım gitmesini kutluyoruz. Onca ümitsiz gence ışık tutan, vatan aşkıyla kasıp kavrulan Mustafa Kemal’i kutluyoruz. “Ey yükselen yeni nesil! İstikbal sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk, onu devam ettirecek sizlersiniz…” Sözlerinde de dediği gibi Cumhuriyeti daha nice asırlarca büyük bir gururla yaşatacağımızı da görev biliyoruz…
Mustafa Kemal ve onun aziz silah arkadaşları anısına…
Saygı, özlem ve minnetle…
KAYNAKÇALAR
- Giritli, İ. (2003). Atatürk ve Cumhuriyet. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19(56), 457-466.
- https://web.archive.org/web/20130805062807/http://www.stradigma.com/turkce/agustos2003/makale_06.html
- https://perapalace.com/96-yilinda-turkiye-cumhuriyetinin-kurulus-hikayesi/
- https://www.trthaber.com/haber/gundem/cumhuriyet-ile-neler-degisti-526924.html
- https://www.meb.gov.tr/belirligunler/10kasim/inkilaplari/siyasi/cumhuriyet.htm
YAZAR:
Şerife Okur
Ufuk Üniversitesi Psikoloji Bölümü 4. Sınıf
