Herkese Merhaba👋;
Bugünkü konumuz Sezgisel Beslenme.
Son dönemlerde pek çok beslenme şekli ön plana çıktı. Bunlardan bazıları gerçek anlamda sağlığımız için yararlı olan beslenme şekilleri olsa da maalesef çoğu popüler kültür etkisinde, sosyal medya oyunları içerisinde, etikten uzak ve tabiri caizse uydurma beslenme şekilleridir. Bu yazının sonunda SEZGİSEL BESLENME’nin hangi tarafta olduğuna hep birlikte karar vermiş olacağız.
Sezgisel Beslenme Nedir?
Sezgisel Beslenme, günümüzde ‘mindful eating’ yani beden bilgeliği olarak da bilinmektedir. Bu beslenme şekli insanın vücudundan gelen açlık ve tokluk sinyallerini dinleyip buna göre hareket etmesine dayanan bir beslenme şeklidir. Bu beslenmenin amacı ise fiziksel ve duygusal açlığı ayırt etmektir. Peki nasıl ayırt edebiliriz?
Fiziksel Açlık: Vücudun yiyeceğe ihtiyacı olduğunu gösterirken verdiği tepkilerden anlaşılır. Bunlar; mide gurultusu, yorgunluk, midede boşluk hissi, hafif baş dönmesidir. Yemek yedikten sonra bu belirtiler ortadan kalkar.
Duygusal Açlık: O anki içinde bulunduğumuz duygu durumunu bastırmak ve içimizdeki boşlukları doldurmak için yemek yemektir. Bireyin mutsuz olduğunda çikolata yemek istemesini buna örnek olarak gösterebiliriz. Maalesef çoğu zaman yemek yedikten sonra pişmanlık duygusu oluşur.
Aslında sezgisel beslenme sanılanın aksine yeni bir diyet şekli ya da sosyal medyadan türemiş bir beslenme modeli değildir. Sezgisel beslenmenin vücudumuzdaki sinyallere dayalı bir beslenme şekli olduğunu söylemiştik. Biraz düşündüğümüzde her insanın doğduğu andan itibaren sezgisel bir yiyici olduğunu görürüz. Bu durumu örneklerle açıklamamız gerekirse; Bir bebeğin acıktığında ağlaması, doyduğunda susması ve mutlu olması, acıktığımızda yorgunken, doyduğumuzda enerjik olmamızı söyleyebiliriz. Ancak yıllar içerisinde kazanmış olduğumuz beslenme alışkanlıkları, ailemizin tutumu ve sosyal çevremizin etkisiyle sezgisel beslenmeden uzaklaşırız. Böylece fiziksel açlığımızın yerini duygusal açlık alır. Ancak beslenme şeklimizi bu şekilde kabul edip bir sorun görmezsek ve beslenmemizi kontrol edemezsek bu durum bizlerin sağlık sorunları yaşamasına sebep olur. Bu gibi durumlar yaşamamak için bilinçli bir şekilde beslenmeye özen göstermeliyiz.
Ne yediğimizden çok nasıl ve neden yediğimizin daha önemli olduğu bu yeme şeklinde temel prensipler vardır. Bu prensipleri günlük hayatımıza uyarladığımızda kendimizi daha sağlıklı, dinç, enerjik ve mutlu hissederiz.
Bunlar;
- Diyet Algısını Reddetmek: Sağlıklı beslenmeyi DİYET başlığı altında düşünüp zorunlu olarak görmek yerine yaşam tarzımıza uyarlamak.
- Açlık Hissine Saygı Duyarak Kabullenmek: Acıktığımızda enerjiye ihtiyacımız var demektir. Bu durumu göz ardı etmeye çalışarak yemekten kaçıp daha fazla kilo vermeyi düşünmek oldukça sağlıksızdır. Bu durumda vücudumuzu dinleyip aç kalmamalıyız.
- Doyduğunu Hissetmek: Doyduğunu hissetmek açlığı göz ardı etmemek kadar önemlidir. Çünkü doyduğunu hissettiğinde yemek yemeyi sonlandırmak kilo kontrolü için çok önemlidir.
- Yemekler ile Barışmak: Yiyecekleri sağlıklı, sağlıksız, iyi, kötü gibi sınıflandırmak yemek yemek üzerine çok daha fazla düşünmemize yol açar ve bu durum sağlıklı değildir. Bu nedenle yasaksız bir beslenme şekli ile yemeklerden keyif almak en güzelidir.
- Zihindeki Diyet Polisinden Uzaklaşmak: ‘Zayıf olmazsam beğenilmem!’, ‘Bu saatte yemek yiyemem!’, ‘Karbonhidrat kilo aldırır!’, ‘ Bu yiyecek çok kalorili!’ gibi kalıplaşmış yanlış diyet efsanelerini zihnimizden uzaklaştırmak gerekir. Böylelikle kimseye kendimizi beğendirmek zorunda olmadığımızı her halimizle en güzel ve en değerli olanın yine kendimiz olduğunu unutmamalıyız😊.
- Yemeklerden Keyif Almak: Yemek yemeyi çok sevmenin bir sorun olduğunu düşünsek de bu durum aslında sezgisel beslenme için çok önemlidir. Yemekleri keyif alarak yemek vücudumuza iyi gelen besinleri keşfetmemizi kolaylaştırır. Ancak bu noktada da duygusal yemek ile ihtiyacımız olduğu için yemek arasındaki ince çizgiyi kaçırmamamız gereklidir.
- Duygusal Açlık ile Başa Çıkmayı Öğrenmek: Üzüntü, stres, öfke veya mutluluk anında bu duyguları bastırmak için yemeğe yönelmeyi durdurmalıyız. Ve başka yöntemler bulmalıyız.
- Egzersizin Önemini Fark Etmek: Egzersizi kilo vermek için değil, daha sağlıklı ve dinç olmak için yapmayı keşfetmektir. Hareket ederek kendimize daha sağlıklı bir yaşam sunmalıyız.
- Bedenini Sevmek: Toplumdaki güzellik algısına uymak zorunda değiliz. Her beden her insan kendine özeldir. Çevresel faktörlere nedeni ile (sosyal medya, televizyon) ya da eleştiride bulunan kişilerden kaynaklı kendi bedenimizi sevmemek ya da yetersiz görmek kendimize yapabileceğimiz en büyük haksızlıktır. Unutmayalım ki her beden kendine özel ve güzeldir 😊.
- Kendine İyi Davranma: Hayatta her şey bir süreçten geçerek oluşur. Herkesin süreci çok farklı olabilir ancak sonuca odaklanarak hedefimizi şaşırmadan ilerlemek bizi başarıya götürecektir.
Tüm yazıyı özetlemem gerekirse;
Sezgisel Beslenme bizim doğamızda olan bir yeme şeklidir. Bu beslenmenin asıl amacı ‘ihtiyacımız kadarını tüketmeye’ dayanır. Bunu tam anlamıyla benimsemek bir süreçtir ve bunu başardığımızda hayatımızda diyet kavramından çok, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam yer alır. Bu süreçte kendimize iyi davranmayı, bedenimizi sevmeyi ve en güzelin kendimiz olduğunu unutmamalıyız 🫶🏻.
Severek yazdığım bir yazımın daha sonuna geldik, başka yazılarda görüşmek dileği ile kendinizi sevmeyi ihmal etmeyin 👋.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Zahide Büşra BÜYÜKYILDIZ
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik 3.sınıf
Linkedln
Kaynakça:
Ünal S., Duygusal Yeme ve Obezite, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2018: 2(2); 30-47.
https://www.ozgebayraktar.com.tr/sezgisel-beslenme/
Karaca E., Yayan G., Sezgisel Yeme Davranışının Vücut Kompozisyonu ve Bazı Biyokimyasal Parametreler Üzerine Etkisi, ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 2021; 12(1): 79-86.
