Sepsis Yönetimi: Tanı, Tedavi ve Önleme
Enfeksiyon hastalıklarına hayatımızda sıklıkla rastlarız. Bu yazımda sizlere bir enfeksiyon hastalığı olan halk arasında kan zehirlenmesi olarak bilinen sepsisten bahsedeceğim keyifli okumalar dilerim.
Halk arasında kan zehirlenmesi olarak da bilinen sepsis nedir:
Sepsis, vücudun bir enfeksiyona karşı verdiği aşırı tepkidir. Bu tepki, bağışıklık sisteminin mikroorganizmalara karşı savaşmak için ürettiği kimyasalların bir sonucudur. Ancak bu kimyasallar, vücudun kendi doku ve organlarına da zarar verebilir. Ancak bazı durumlarda bu tepkiler çok fazla olmakta organ ve dokulara hasar vermektedir . Sepsisin devam etmesiyle septik şok oluşabilir ve kan basıncı aşırı derecede düşer bunun sonucunda da ölüme kadar gidebilen durumlar oluşabilir.
Sepsis Neden Oluşur?
Sepsis boğaz enfeksiyonu ya da soğuk algınlığı gibi basit bir enfeksiyon değildir bundan dolayı takibinin düzenli yapılması gerekmektedir düzenli yapılmadığı durumlarda sepsis ilerleyebilir ve septik şoka neden olabilir bu durumda da hastanın hayatı tehlikeye girebilir. Sepsisin nedenleri arasında bir çok enfeksiyon bulunmaktadır; zatürre, karın içi basınçlar, menenjit, yara ve yanıklar ve deri enfeksiyonlarıdır. Bunların yanında gereksiz antibiyotik kullanımı, antibiyotiğin yarıda bırakılması, immün sistemi baskılayan ilaçlar da sepsise neden olabilmektedir çünkü bu tür ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayarak vücudu immün sisteme karşı dayanıksız hale getirmektedir.
Özellikle bir yaş altı çocuklar, hamile kadınlar, yaşlı bireyler ve kronik hastalığı olan bireyler daha fazla risk altındadır.
Sepsisin En Yaygın Belirtileri
Sepsis belirtileri farklı enfeksiyon hastalıklarıyla karıştırılabilir.
Sepsisin üç farklı aşaması bulunmaktadır.( sepsis, ağır sepsis, septik şok) En yaygın belirtileri şunlardır:
- Ateşin ölçüsünün 38 derece üstü olması
- Kalp atışlarının dakikada 90 atımın üstünde olması
- Solunum sayının dakikada 20 solunumun üstünde olması
- Üşüme, ürperme ve terleme
- Nefes darlığı
Sepsis devam ettiği taktirde septik şoka neden olabilir.
Bu belirtiler varsa hemen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu belirtiler olmasına rağmen müdahele edilmeyen durumlarda septik şok gelişebilir.
- İdrar çıkışının azalması, idrar yaparken ağrı ve acı hissetme
- Solgun renkli, rengi değişiklik gösteren cilt rengi
- Zihin bulanıklığı ve bilişsel fonksiyonlarda gerileme
- Kandaki trombosit seviyelerinde düşüklik.
- Solunum fonksiyonlarında aksama ve nefes darlığı
- Kalp ritminin bozulması
- Hipotermi (Vücut ısısının düşmesi)
- Ani ve aşırı kilo kaybı
Sepsis tanısı, teşhisi ve tedavisi zor olan bir hastalıktır.
Hastada yukarıdaki belirtiler varsa altta yatan enfeksiyonun bulunması gerekmektedir. Bunun içinde hastaya bazı kan testleri yapılır ve bu kan testleri vücudun iki tarafından alınarak yapılır. Buradaki amaç bozulan organ fonksiyonlarını, oksijen değerleri, elektrolit değerleri ve pıhtılaşma faktörlerini değerlendirmektir. Bunlara ek olarak yara salgılarından hastanın idrarından örnek alınabilir ve MR, röntgen ve ultrason testlerine bakılabilir.
Bunlar sonucunda eğer sepsis tespit edilirse ne yapılmalıdır ilk akla gelen ve genelde ilk olarak uygulanan tedavi antibiyotik tedavisidir. Bunun dışında sepsisin özel bir tedavisi yoktur. Mortaliteyi azaltmak(ölümleri) anitbiyotik tedavisi uygulanmalıdır bunun yanında enfeksiyon etkeninin azaltılması için antienflamatuar ilaçlar kullanılmalı aynı zamanda vücudun bozulan fonksiyonlarını düzeltmek için de Tansiyonu yükseltmek için kalp atımını ve solunum sayısını normal seviyeye getirmek için ve ateşi düşürmek için de gerekli ilaçlar kullanılmalıdır.
Sepsis’ in geç müdehalesinde hayat kalitesini bozan birçok komplikasyonu olabilir hatta ilerlerse morbiliteye (ölüme) neden olabilir.
Sepsis belirti ve semptomları ağırlaştıkça beyne, kalbe ve böbreklere giden kan akımı azalır. Bunun beraber kollar, bacaklar el ve ayak parmakları gibi uzuvlarda kan pıhtıları oluşumu görülebilir uzuv ve organ kayıplarına neden olabilir.
Sepsis Nasıl Önlenir?
Dünyada bir yıl içerisinde tahminen 1 milyonu yeni doğan olmak üzere 6 milyon kişi septik şok nedeniyle yaşamını kaybediyor 30 milyon kişi ise sepsise giriyor sepsis bir enfeksiyon hastalığıdır en önemli önlem ise hijyendir. Aynı zamanda erken tanı ve tedavi de önem taşımaktadır .
Keyifli okumalar dilerim☺
KAYNAKÇA:
*https://www.medicalpark.com.tr/sepsis/hg-2169
*https://dergipark.org.tr/
*https://www.memorial.com.tr/
*https://www.cerrahi.com.tr/
*https://jag.journalagent.com/
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
Yazı konumuzun da içerisinde yer aldığı Kongre Tadında Yoğun Bakım Hemşireliği Akademisi için tıklayın.
YAZAR:
Yaren Küçüközer
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hemşirelik 4. Sınıf
