Otoimmün Hastalıklar Gebeliğe Engel mi?
Öncelikle otoimmün hastalık nedir, biz onları nasıl tanıyoruz bunlara bir göz atalım. Otoimmün hastalık; Bağışıklık sistemi vücudumuzu enfeksiyonlar, bakteriler ve mikroplara yani hastalıklara karşı korur. Bağışıklık sisteminde meydana gelen sorunlar vücudumuzun dışarıdan gelen tehlikelere karşı savunmasız kalmasına neden olur. Bağışıklık sistemimiz dışarıdan gelen bu tehlikeleri bastırmak için gereğinden fazla çalışır. Bağışıklık sisteminin gereğinden fazla çalışması sonucu vücut kendi hücrelerini yabancı bir madde olarak algılayıp kendi dokularına zarar verir. Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan hastalıklara otoimmün hastalıklar denir.
Gebelik ile bir bağlantısı var mı, yok mu? Bunları daha iyi anlayabilmemiz için otoimmün hastalıklara kısaca bir göz atalım:
- Romatoid Artrit (İltiahaplı Romatizma)
- İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (IBD)
- Multipl Skleroz (MS)
- Tip1 Diyabet
- Guillain Barre Sendromu
- Sedef Hastalığı
- Graves Hastalığı
- Hashimoto Tiroiditi
- Myastenia Gravis
- Vaskülit
- Sistemik Lupus Eritematozus (SLE)
- Addison Hastalığı
- Sjögren Sendromu
- Pernisiyoz Anemi
- Çölyak Hastalığı gibi hastalıklar otoimmün hastalıklardır. Hepsi bağışık sisteminin farklı farklı doku ve organlara hasar vermesi sonucu ortaya çıkan hastalıklardır.
Sistemik otoimmün üreme çağındaki bireylerde yaygın olarak görülmektedir. Otoimmün sistemlerde kendi hücrelerine karşı anormal immünolojik etkiler ile hücreler, doku ve organlarda enfeksiyonlar ve hasar ile ölüme yol açar. Gebelikte annenin bağışıklık sistemi, fetüsün bağışıklık sistemine uyum sağlayacak şekilde değişiklikler yapar. Gebelik nedeni ile bazı otoimmün hastalıkları (SLE, RA vb.) agreve hedef bazı ise hiçbir alevlenici ya da ilerleyici etki göstermemektedir. Ancak otoimmün yöntemlerden kaçınılması hamileliğin olumsuz etkilerini neden olabilir. Otoimmün testlerine sahip olan, hastalık durumu ile ortaya çıkan değişikliklerin değişimleri ve komplikasyonlar açısından ağırlığın uygun değerlendirilmesi son derece önemlidir. Otoimmün hastalıkların gebeliğe engel olduğu hakkında kesin diyebileceğimiz bulgular elimizde yoktur. Ama bazı otoimmün hastalığa (tiroit hastalığı, tip1 diyabet hastalığı gibi…) sahip olan gebelerde bazı olumsuz bulgulara rastlanmıştır.
Genel olarak bahsedecek olursak eğer riskli gebeliğe neden olabilecek otoimmün hastalıklardan endokrinolojik etkenlere bakabiliriz. Endokrin bozukluklar ile tekrarlayan gebelik kayıpları (RPL) arasında bir bağlantının varlığı kanıtlanmıştır. Embriyo bağlanması ve erken implantasyon, yerel hormonal ortam tarafından yönetildiğinden, endokrinle ilgili gebelik başarısızlıkları genellikle erken gebelik sırasında ortaya çıkar. Gebelik erken kayıplarının neredeyse %10luk bir değerini endokrin faktörler etkiler.
Otoimmün tiroid hastalıkları fetüste mikrokimerizime neden olmaktadır. Kronik greft-versus-host etkileri arasındaki bazı klinik kalıntılar, toplu çocuk sahibi olma dönemini takip eden otoimmün sıcaklığını insidansı ve mikrokimerizmin anne kanında ya da dokularında uzun dönem barındırdığı sürdürmesi, otoimmün içinden patogenezinde mikrokimerizmin rol oynayabileceği varsayımını ortaya çıkarmıştır. Bu kodda, OTH’nun üzerinde mikrokimerizmin olası rolü hakkında en son bilgi yer verilmiştir.
Otoimmün hastalıkların tedavisi gebelik sürecinde istenmeyen etkilere neden olabilmektedir. Otoimmün hastalığa sahip kadınlarda, hastalık sebebi ile meydana gelebilecek fizyolojik değişimler ve komplikasyonlar açısından hastalığın uygun değerlendirilmesi ve yönetimi kritik öneme sahiptir. Bu nedenle sağlık bakım profesyonelleri otoimmün hastalıkların gebelikte yönetimi ve gebeliğe olan etkileri hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
Yukarıda da incelediğimiz tüm otoimmün hastalıklar için gebeliğe engeldir diyemeyiz. Anacak doku ve organlara göre değişiklik gösteren ve çeşitlenen hastalıklar gebeliğe engel olmamakla beraber gebelikte bazı sorunlara yol açmaktadır.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
YAZAR:
Rümeysa Akbolat
Atatürk Üniversitesi Ebelik 2.Sınıf
Linkedln
