Lumbal Disk Hernisi (LDH)
Nedir?
Vertebralar arasında hareketi kolaylaştıran ve darbelere karşı koruyucu görev yapan disk şeklindeki yapılarda dejenerasyon ile karakterize mekanik bozukluktur. Diskin yer değiştirmesinin sonucu olarak sinir kökü, spinal kord ve ağrıya duyarlı bölümlerde bası oluşur ve hastada bel ve bacak ağrısı, hareketlerde kısıtlılık, kas spazmı oluşur. Duyusal, motor ve refleks bozukluklar da bu tabloya eşlik edebilir. Lomber disk herni gelişiminde bireysel, fiziksel ve psikososyal risk faktörleri rol oynar. Günlük yaşamda sık kullandığımız kıvırma, bükme içeren iş faaliyetleri, uygunsuz ağırlık kaldırma, hantal statik duruş ve psikolojik stres LDH gelişiminde nedensel faktör olarak kabul edilmektedir
En Sık Nerede Gözlenir?
Bütün omurgayı etkileyen spinal herniasyonlar en çok lumbal bölgede, lumbal bölgede ise en çok L4-L5 ve L5-S1 seviyesinde görülmektedir.
Bulgular?
-Belde, kalçada ve/veya bacaklarda ağrı
-Eklem hareket açıklığının kısıtlanması
-Bacak kaslarında güçsüzlük
-Denge kaybı
-Bacaklarda ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşma hissi
Semptomlar?
-Sabah tutukluğu
-Eklemlerde ağrı
-Fonksiyon kaybı
-Omurganın yapısındaki değişim
Risk Faktörleri?
Yaşlanma (45 ve üstü)
-Bazı meslek grupları
-Aşırı kilo
-Boy uzunluğu
-Sigara kullanımı
-Ağır fiziksel aktivite ile çalışmak
-Uzun süre aynı pozisyonda kalmak
-Ağır kaldırmak ve taşımak
-Sedanter yaşam
Değerlendirme?
Lomber disk hernisinde fizik muayenede kullanılan bölgeye özel testler vardır. Bunlar Düz Bacak Kaldırma Testi (DBKT), Laseque testi, femoral germe testi, bilateral düz bacak kaldırma testi, braggard testi, kontralateral düz bacak kaldırma testi, olmak üzere sıralanabilir.
Bunlara ek olarak kullanılan değerlendirme yöntemleri şu başlıklar altında toplanabilir; inspeksiyon, palpasyon, ağrının değerlendirilmesi, tetik nokta değerlendirmesi, esnekliğin değerlendirilmesi, hareket açıklığının değerlendirilmesi, kas kuvvetinin değerlendirilmesi, yürüyüşün değerlendirilmesi, özrün değerlendirilmesi, yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, psikolojik durum ve anksiyete değerlendirmesi, genel sağlık değerlendirmesi,uyku kalitesinin değerlendirilmesi, günlük yaşam aktivitelerine katılımın değerlendirilmesi ve yorgunluğun değerlendirilmesi.
Tedavi?
Lomber disk hernisinde tedavi yaklaşımlarını konservatif ve cerrahi tedavi olarak iki ana başlıkta toplayabiliriz. Konservatif tedavide kullanılan yöntemler yatak istirahati, medikal tedavi, soğuk uygulama, mobilizasyon ve germe egzersizleri, manipülasyon, egzersiz tedavisi, bantlama teknikleri, vücut farkındalık eğitimi, siyatik sinir nöromobilizasyonu, yoga, tai chi, pilates, bel okulu, elektrofiziksel ajanlar, biofeedback, traksiyon, korse kullanımı ve su içi egzersiz uygulamaları şeklinde sıralanabilir.
Tedavinin Amacı; ağrıyı kontrol altına almak, fonksiyonel aktiviteyi artırmak, iş gücü kaybını azaltmak, sakatlığı önlemek ve kronik olgularda rehabilitasyonu sağlamaktır. Bazı çalışmalarda hastalığın önlenmesinde ve hastalarda rehabilitasyonu sağlamada vücut mekaniklerine uygun hareket etmenin etkin olduğu ifade edilmektedir.
Kaynakça:
https://idusagok.idu.edu.tr/wp-content/uploads/2023/10/IDU-SAGOK-TAM-METIN-BILDIRI-KITAPCIGI-2.pdf#page=17
Betül Aytemiz
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Departmanı Blog Yazarları Yöneticisi
