Lovebombing ve Gaslighting
Öncelikle herkese merhabalar, bugün sizlerle beraber yeni nesil flört dünyasını yani lovebombing ve gaslighting kavramlarını ele alacağız. Umarım sizler için dikkat çekici ve bilgilendirici bir yazı olur. Herkese keyifli okumalar dilerim …
Lovebombing (Aşkı Bombalamak) kavramı, genellikle bir kişinin hızlı ve yoğun bir şekilde diğer kişiye ilgi göstermesi ve sevgi dolu davranması şeklinde tanımlanabilir. Bu davranış duygusal kontrol sağlamak isteyen bireyler tarafından, karşılarındaki kişinin güvenini hızla kazanmak amacıyla uygulanır. Partnere karşı uygulanan aşırı sevgi, ilgi, düşünceli olma, hediyeler verme ve aşırı değerli hissettirme davranışlarıyla yapılan bir duygusal manipülasyon türüne denmektedir. Bu davranışın altında, ilişki üzerinde hâkimiyet kurma aynı zamanda duygusal bağımlılık yaratma isteği yatar. İlişkideki gücü ve kontrolü elinde bulundurmak için love bombing yapan kişiler aynı zamanda narsist kişilik özellikleri de taşır. Çünkü narsist kişiler de gücün kendi ellerinde olmasını ister.Bu manipülasyon taktiği bilinçli veya bilinçsiz yapılabilmektedir, burada amaç kişinin hayatındaki yerini garantilemek ve onun hayatındaki en önemli figür olmaktır. Bir diğer amaç ise ifade ettikleri aşırı ilginin karşılığını görmektir çünkü narsistlerin gerçekten arzuladığı şey sevildiklerinin, güzel olduklarının ve arzu edildiklerinin doğrulanmasıdır.
Love Bombing Belirtileri
- İlişkinin çok erken evrelerinde çok derin ve hassas yaralarını açmak, travmalarından bahsetmek ve bunu bir tek partnerin bildiğini söylemek
- İlişkinin çok erken dönemlerinde çok hızlı ilerlemek ve geleceğe dair uçuk planlar kurmak
- Yerinde ve içten hissettirmeyen, sürekli tekrarlanan iltifatlar
- Sürekli aramalar, mesajlar ve sosyal medya üzerinden bitmek bilmeyen iletişim
- Sürekli görüşmek, her anda partnerin yanında olmak ve kişisel alanın kalmaması
- Sürekli görüşüldüğü için arkadaşlara zaman ayıramamak
- Bir hafta içerisinde yıllardır arkadaş olan insanlardan daha çok deneyim paylaşılması
- Partnerlerin neredeyse her özelliğinin ortak olması
- Kişinin diğer yarısını bulmuş gibi hissetmesi
- Çok sık hediye almak love bombing belirtileri arasında görülmektedir.
Love Bombing’ten Kurtulma Yöntemleri
Love bombing, bir kişinin aşırı ilgi, sevgi, hediye ya da iltifatlarla seni hızlıca kendine bağlamaya çalıştığı manipülatif bir taktiktir. Genellikle sınırları bulanıklaştırmak ve kontrol kurmak için kullanılır. Bundan kurtulmak için şu adımlar yardımcı olabilir:
1)Belirtileri Tanı: Sürekli mesaj atma, hızlıca “ruh eşimsin” deme, aşırı kıskançlık ya da seni hemen izole etmeye çalışma gibi davranışlar love bombing işaretidir.
2)Sınır Koy: Ne kadar ilgi gösterseler de, kendi alanını korumak önemlidir. “Bu kadar yoğun mesajlaşmak beni yoruyor” ya da “Bu kadar hızlı gitmek istemiyorum” gibi net cümleler kullanabilirsin.
3)Duygularını Gözlemle: Kendini sık sık suçlu, borçlu ya da baskı altında hissediyorsan, ilişkinin sağlıklı olup olmadığını sorgular.
4)Destek Al: Güvendiğin arkadaşlarına ya da bir uzmana durumu anlatmak, duygularını netleştirmene yardımcı olur.
5)Uzaklaş: Sınır koymana rağmen manipülatif davranışlar devam ediyorsa, ilişkiyi sonlandırmak en sağlıklı adım olabilir.
Love Bombing ile gerçek sevgi arasındaki farka bakacak olursak ,gerçek sevgide manipülasyon olmaz. Love bombing durumunda ise ilgi, sevgi, şefkat vardır ancak zamanla ciddi bir manipülasyon söz konusudur. Tam net olmamakla beraber erkekler kadınlardan daha fazla Love Bombing yapmaktadırlar.
Gastlighting (Gerçeklik çarpıtması/ Psikolojik Manipülasyon) kelimesi de son dönemin meşhur kavramlarındandır. Bir kişiyi kendi akıl sağlığından, hafızasından veya algısından şüphe ettirecek şekilde manipüle etme tekniğidir. Gaslighting yapan kişi, hedef kişinin zihnini karıştırmaya ve kendi gerçeklerini sorgulamasına neden olur. Bu, duygusal istismarın bir biçimidir. Gastlighting ‘e şu şekilde örnek verebiliriz.
- Sen çok hassassın abartıyorsun
- Öyle bir şey olmadı abartıyorsun
- Kendine bir baktır istersen ciddi sorunların olabilir
- Sadece şakaydı neden bu kadar alındın
- Ben sana bunu söyledim , sen unuttun büyük ihtimal
Sürekli gastlightinge maruz kalan kişide zamanla özgüven kaybı ,anksiyete , panik atak, sürekli kendini gergin hisseden bir ruh hali,depresyon,içine kapanma , kendi başına karar verememe,sürekli onay arama ,bağımlı ,boyun eğici davranışlar ve sosyal izalasyon görülebilir. Terleme ve nefes darlığı gibi fiziksel belirtiler de görülebilir.
Peki Gaslighting nasıl fark edilir?
Gaslighter diğer kişiyi kontrol etmek ve bastırmak için bazı manipülatif stratejiler kullanır.
1)Değersizleştirme : Kurbanı manipüle etmek için başlangıçta ince bir ironi kullanır.Daha sonra diğer kişiyi açıkça itibarsızlaştırmaya ve elştirmeye devam ederek öz saygısını zayıflatır.
2)Koşullandırma : Gaz veren kişi mağdur ne zaman yıkılmanın eşiğinde görünse ya da isteklerini yerine getirdiğinde olumlu pekiştireçler ( övgü, baş sallama vb.) kullanır.
3)İnkar: Duygusal manipülatör mağdurun kötü bir hafızası olduğunu ve söylediklerinin hayal gücünün bir ürünü olduğunu iddia ederek gerçekliği iddia edebilir.
4) Gasp: Mağdur köşeye sıkıştığında ona saldırır ,dikkat odağını tartışmanın başlangıç konusundan farklı noktalara kaydırır. Böylece mağduru yeni suçlamalara karşı kendini savunmak zorunda bırakır.
5) Manipülatif Sessizlik: Gaslighter sessiz kalma stratejisini kullanır. Bu bir tür cezalandırma yöntemidir, her türlü iletişimi reddeder. Mağdur ilişkinin bozulmasına neden olduğu için tüm suçu üstlenme eğiliminde olacaktır. Bir kez daha failine boyun eğecektir.
Gaslighting Kurtulma Yolları Nelerdir?
1)Gaslighting’i Tanı
Sürekli kendinden şüphe etmene neden olan biri varsa hafızanı,akıl sağlığını ve duygularını sorgulatıyorsa dikkat et.
2) Kaynağı Tespit Et ve Uzaklaş
Önce gaslight yapan kişiden kurtulun. Onunla temas halinde olduğunuz sürece, hangi düğmelere basacaklarını bildikleri için manipülasyonlarına meyilli olacaksınız. Eğer yapabiliyorsanız, gaslight yapan kişiyle temasınızı hemen kesin. Kişi bir aile üyesiyse veya kaçınılması zor biriyse teması kesmek zor olabilir. Bu gibi durumlarda, kişiden tamamen kaçınmak yerine etkileşimleri en aza indirmeniz gerekir.
3) Farkındalık Uygula
Gaslighting bizi kendi duygularımızdan ve düşüncelerimizden soyutlayabileceği veya uzaklaştırabileceği için, ilk adımı sadece kendinizi dinleyerek atın. Kendinize pozitiflik kazandırmanın yollarını öğrenin.
4) Kendine Nazik Ol
Çoğu insan gaslightinge maruz kaldıklarını anladığında kendilerine karşı döner. Genellikle bunu fark etmedikleri için kendilerini suçlarlar. Kendinizi suçlamayı bırakmaya çalışın ve gaslighting yapanların manipülasyon sanatında son derece yetenekli olduklarını kabul edin.
5) Destek Al
Yaşadıklarını paylaş. Gerekirse bir psikolojik danışman ya da terapistle.görüşmek.cok etkili olur.
6) Sınır Koy
Senin için neyin kabul edilemez olduğunu belirt. İlişkiyi devam ettirmek zorundaysan bile kendini koruyaack duvarlar ör.
7) Gerçekleri Yazıya Dök
Olayları ve konuşmaları günlüğe yazarak zihinsel netli k sağlayabilirsin. Böylece “ acaba ben mi abartıyorum”yanılgısından kurtulmuş olursunuz.
Kaynakça :
- Strutzenberg, C. (2016). Love-bombing: a narcissistic approach to relationship formation.
- Klein, W., Li, S., & Wood, S. (2023). A qualitative analysis of gaslighting in romantic relationships. Personal Relationships, 30(4), 1316-1340.
- Nazir, T. Ve Özçiçek, A. (2022). Gaslighting: İki yüzlü bir duygusal istismarla yüzleşmek. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 6(3), 241-250.
Buse Dağlı
Uşak Üniversitesi Psikoloji Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü
2. Sınıf Temsilcisi
