Fizyoterapide Geriatri
Geriatrik bireylerde yaşlanmaya bağlı olarak gelişen birçok sorun olmaktadır. Geriatrik Fizyoterapide yaşlı bireylerin çeşitli hastalıkları, yaşam kalitelerinde meydana gelen azalma ve gündelik yaşamdaki diğer problemlerine yönelik rehabilitasyon yapılarak geriatrik bireylerin yaşam kalitesini ve fiziksel sağlığını iyileştirmenin yanı sıra ruhsal sağlığını iyileştirmeye yönelik uygulamalar da yapılmaktadır.
Geriatrik Bireylerde Karşılaşılan Problemler ve Fizyoterapi
Yaşlanmaya bağlı olarak geriatrik bireylerin kas kütlelerinde kayıplar oluşarak sarkopeni gelişebilir. Kas kütlesi on yılda bir yaklaşık % 3-5 oranında azalır. Bu kas kaybı vücutta güçsüzlük meydana getirir. Kasları zayıflayan geriatrik bireyin vücudunda denge kaybı sonucu oluşan düşmede kırıklar meydana gelebilir. Bunu önlemek için kas kayıpları ilerlemeden yaşlı bireylere uygun bir program ile kas kuvvetlendirme, denge ve koordinasyon becerilerini geliştirmek gerekir. Yaşlılarda kırık iyileşmesi yavaş olduğundan kırıkları, burkulmaları ve incinmeleri önlemek için uygun düşme eğitimi verip düştüğü zaman en az hasar ile atlatmalarını sağlamak ve merdiven veya basamaklı yüzeylerde destek alarak çıkmaya dikkat etmelidirler.
Geriatrik bireylerde eşlik eden komorbid hastalıklar çoklu ilaç kullanımına sebep olur. Ağrılar, uyku bozuklukları ve üriner inkontinans yaşlılarda sık görülür. Pelvik taban egzersizleri ile idrar kaçırma problemleri azaltılabilir. Uyku bozukluğu yaşayan geriatrik bireylere uygun solunum egzersizleri öğretilip uykuya dalmasında kolaylık sağlanabilir.
Hareketsiz yaşam sonucu basınç yaraları oluşabilir. Bu sebeple günlük yürüyüş ve yatalak hastalar için pozisyon değişiklikleri çok önemlidir. Kemik erimesine bağlı olarak osteoporoz gelişebilir. Romatoid artrit, fibromiyalji, lenfödem, postür bozuklukları, kilo kayıpları, kalp hastalıkları ve pulmoner hastalıklar yaşlılarda sık görülen problemlerdendir.
Geriatrik bireylerde demans, Alzheimer gibi nörolojik problemler görülebilir. Anksiyete ve depresyon yaşan geriatrik bireylerin yaşam kalitesinde ciddi bozulmalar görülmektedir. Yaşlıların uyku düzeninin sağlanması, iyi beslenmesi, yeterli su tüketimi, ilaçlarını düzenli kullanması, sosyal aktivitelerini devam ettirmesi, vücuduna uygun sporlar yapması ve günlük egzersizini ihmal etmemesi gerekir. Yakınlarının veya bakım veren kişilerin desteği ile bu süreçleri en iyi şekilde geçirmesi sağlanabilir.
Geriatrik bireylerde düzenli yapılan egzersiz kas kayıpları ve diğer tüm gelişen hastalıklar için, bireylerin yaşam kalitesini korumak ve aktif bir yaşlılık geçirmesi açısından önemlidir. Sandalye squat, oturarak bacak uzatma, su şişesiyle ve lastik bantlarla kol çalışmaları, bahçede yürüyüş, yüzme aktivitesi, nefes egzersizleri, tek ayak üzerinde durma, gözler kapalı denge, göz takip dengesi, postür egzersizleri gibi egzersizler yaşlılar için ideal egzersiz türlerindendir. Egzersiz öncesi ısınma ve bitişinde mutlaka soğuma egzersizleri yapılmalıdır. Su tüketimine özen gösterilmeli, baş dönmesi ve gibi durumlarda doktora mutlaka danışılmalıdır.
Kaynakça
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31339100/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31165721/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33999544/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32192537/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37573592/
https://physio-soton.co.uk/exercises-for-elderly/
https://www.istockphoto.com/tr/foto%C4%9Fraflar/old-man-physio
Betül Baran
İstanbul Medipol Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
