EQ (Duygusal Zeka) Nedir? EQ’su Yüksek İnsanların 10 Özelliği 

Yıllardır devam ettiğimiz eğitim hayatımızda aşina olduğumuz kalıplar vardır. Zeki ama çalışmıyor, kapasitesi var ama hırsı yok tarzında var olunan donanımın bir anlamda yetersiz kaldığı durumlara işaret eden cümlelerle hepimiz karşılaştık hiç şüphesiz. Bunu öğretmenlerimizin, ailelerin hevesi kırılmasın diye ifade ettiğini düşünsek de durum tam olarak dedikleri gibi olabilir. 

IQ’muzun düşük olması ile ilgili esprilerle büyümüş olmamız tabii pek hoş değil ama beynimizi sadece tek bir alan mı yönetir? Biz sadece IQ’dan mı ibaretiz? Beynimiz işleyiş açısından iki kısımla yönetilir. Bir tarafta matematiksel kavramlara yönelik, analitik zekamız dururken diğer tarafta tamamen soyut duyulara yönelik, karaktere bağlı, genetik olarak aktarılma olasılığı düşük olan duygusal zekamız yer almaktadır. İki tarafın harmanlanması ile sosyal ve akademik hayatımızı düzenlemeye çalışırız. Peki bunlar ne ki, nasıl harmanlayalım, biz de ne kadar ki? Gelin önce bu kavramlar ne anlama geliyor onlara bir göz atalım. 

IQ Nedir?

IQ (Intelligence Quotient) birtakım testler ve kategorilere göre ayrılmış alt başlıkların test edilmesi ile ortaya çıkan analitik düşünme, bağlantı kurma, hafıza, yaratıcı olma, planlayıcılık ve problem çözme yeteneklerinin matematiksel karşılığı olarak adlandırılabilir. Halk arasında zeki kişilerin IQ’sunun yüksek olduğunun iddia edilmesi kadar kolay sonuca varılacak bir durum olmamakla beraber ortaya çıkan sayının tek başına bir önemi yoktur. Akademik hayatta veya işe alım sürecinin en başında etkin faktör olarak görünse de işlevsiz IQ’nun sosyal hayatta ve mesleki hayatın devamlılığında pek de bir işe yaramadığını söyleyebiliriz. 

EQ Nedir?

“Yetişkin” başarısının %80’i duygusal zekadan geliyor.” Daniel Goleman

EQ (Emotional Quotient) kişinin duygusal zeka seviyesini göstermektedir. Duygusal zekâ; insanın duyguları anlama, kontrol etme, değerlendirme ve ifade etme şeklinin bir bütünüdür. Bazı insanlar çok zeki olurken başarısız olabilirler. Bunun nedeni, yüksek IQ seviyesine sahip olmalarına rağmen EQ seviyelerinin düşük olmasıdır. Yeterli donanıma sahip olsalar dahi bunu yansıtamaz. Temel nedeninin başında çevresi ile yeterli iletişim kuramaması yatmaktadır. Bu durumun tam tersi de yaşanabilir. Örneğin, bir kişi zeki olmayabilir ama başarılıdır. Bunun nedeni de EQ seviyesinin yüksek olmasıdır. 

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki; bireylerin duygularını yorumlama ve yönetme becerisini ortaya koyan ve geliştirilebilir tek zeka türü olan EQ, iş ve özel yaşamda başarılı olmada büyük bir öneme sahip. Gelin birlikte EQ’su yüksek olan bu insanlar, ne gibi özelliklere sahip birlikte bakalım… 

EQ’su Yüksek İnsanların 10 Özelliği 

“Duygusal açıdan zeki bir insan dört alanda uzmandır: Duyguları tanımlama, duyguları kullanma, duyguları anlama ve duyguları düzenleme.” John Mayer ve Peter Salovey

Liderlik Yetenekleri Güçlüdür

EQ’su yüksek olan insanların liderlik özellikleri gelişmiştir. Duygularını yönetme konusunda başarılı olan bu insanlar, karşılarındakileri daha kolay etkileyebilirler ve kendilerine güvenleri yüksek olduğu için de diğer insanlara da kolaylıkla güven verebilme eğilimindedir.

Empati Yapabilirler

Duygusal zekası yüksek olan insanların belki de onları ayıran en önemli özelliklerinden birisi empati yetenekleri! İnsanın duygusal bir varlık olduğunun bilincinlerdir çünkü diğer insanlarında kendileriyle aynı duyguları paylaştığını bilirler. Empati yetenekleri öylesine gelişmiştir ki bir melekler desek abartmış olmayız. Onlar kendilerini bir başkasının yerine koyabiliyorlar. Olayları karşısındaki kişinin bakış açısından görebiliyorlar. Bu özellikleri sayesinde olaylara tarafsız yaklaşıp daha doğru kararlar verebiliyorlar. Çevrelerinde de sürekli dert dinleyen kişi olurlar. Empati yeteneğinden muzdarip insanların yaptığı gibi egoistçe bencil bir tavır sergilemezler. 

Pes Etmek Nedir Bilmezler

Mücadeleye son vermek onların hayatında yoktur. Duygusal zekanın yüksek olduğunun bir diğer göstergesi ise hayata karşı verilen mücadeledeki duruştur. Duygusal zekası yüksek olan kişiler; sinirlerine hakim olma, stresle başa çıkabilme konularında başarılı oldukları için de mücadeleci yönleri gelişmiştir. “Ben oynamıyorum yaa!” deyip oyundan çekilen çocuklar kesinlikle bu insanlar değiller! 

Duygularda ve Kendinde Farkındalık

Kişinin duygusal zekası, duygularının farkında olması ile doğru orantılıdır. Hayattan, kendilerinden, karşısındaki insanlardan, ailelerinden ne istediklerini, neler beklediklerini çok iyi bilirler. Bu nedenle hayatlarında sevdiği mesleği keşfedebilmiş kişilerdir. Çevresinde Başarılı ve eksik oldukları yanlarının farkındadırlar. Bunları söylemekten ve eksik yanlarının üzerine gitmekten çekinmezler. Düştüysek kalkarız derler ve ne zaman düşseler kendilerini hemen ayağa kaldıracak psikolojiye ve iradeye sahiptirler. 

Öz Denetimde Başarılıdırlar

Kendilerini çok iyi tanıyor olmaları, kendilerini denetleme konusunda onlara bonus kazandırır. Akıllarına koyduklarını yaparlar. Her zaman bir öncelik listesi yaparlar. Önceliklerini belirledikleri için bazı noktalarda keyif almayı erteleyebilirler. Bunu yaparken de pişmanlık hissetmezler. 

İnsan Sarrafılardır

Empati yetenekleri kuvvetli olması sebebiyle başka insanların duygu ve düşüncelerini kolayca anlayabilirler. Dile getirilmeyen sosyal ipuçlarına uyum sağlayabilirler yani farkındalıkları oldukça yüksektir. Karşılarında olan insanın hal ve hareketlerinden tutun da kullandığı kelimeler hatta mimiklerine varana kadar her şeyleri gözlemlerler. İnsanlar hakkında yaptıkları tahminlerde veya aldıkları kararlarda genellikle haklı çıkarlar. Hani “insan sarrafı mısın be mübarek” dediğimiz kişiler tam olarak bu arkadaşlar! “Bence bu şöyle şöyle…” diye yeni tanıştığı biri hakkında fikrini belirten ve her seferinde haklı çıkıp bizi şaşırtırlar. 

İlişkileri İyi Yönetirler

İletişim konusunda oldukça cambazlardır. Karşısındaki insanın nasıl biri olduğu konusunda doğru karar verebildikleri için, nasıl yaklaşmaları gerektiğini de iyi bilirler. Nabza göre şerbet verme konusunda ustalar diyebiliriz. Nerede, kiminle, nasıl konuşacakları konusunda kafa karışıklığı yaşamazlar. Yüksek EQ’lu insanlarla sohbet ettiğinizde keyif aldığınızı ve etkilendiğinizi fark edersiniz. Ustalıkla kullandıkları kelimelerin yanı sıra başarılı beden dili hareketleriyle de karşısındaki kişileri etkilemeyi başarırlar. İnsanın ufkunu açarlar ve genellikle iletişim kurduğu insanlara bir şeyler katarlar. 

Düşünerek Hareket Ederler

Olaylar ve durumlar karşısında hemen tepki vermezler. Böylelikle saman alevi gibi hemen alev alıp hızla sönmezler. Kararları genel olarak, bir çok yönden üzerine düşünülmüş ve mantıklıdır. Çevrelerinde akıl alınan kişi konumundadırlar.

Pozitif Düşünürler

Olumsuz düşüncelerin onların hayatını erittiğinin farkındadırlar. Yaşamın mucizelerle dolu olduğuna inanırlar. Hayata karamsar bakmazlar ve mutluluğu nerede ve nasıl bulacaklarını çok iyi bilirler. Yalnız olsalar bile kendilerini eğlendirebilirler. Tek yemek yemek onların bir problem değildir. Kendilerine vakit ayırmaktan hoşlanırlar.  Başkalarının üzüntüleri ile kendilerini tatmin etmezler. Enerjimizi kemiren insanlardan olmaktan şiddetle kaçınırlar. Hayatın bize her zaman pozitif şeyler getirmeyeceğini bilirler ve olumsuz koşulları kabul ederler. Başlarına gelen olumsuzluklara saatlerce, haftalarca üzülmez, onları düşünüp kendilerini demoralize etmezler. Zor anlarında bile olumlu kalabilmeyi, kendilerine iyi gelmeyi başarabilirler.

Kalp ve Mantık Dengesini Korurlar

Aklı ve duygu kavgasına düşmezler. Durumlara genellikle mantıksal bakarlar. Duygularının gerçeklikle eşleşmediğini fark ettiklerinde duygularını kontrol altında tutmayı bilirler. Hissettikleri konusunda net olurlar ve bunları dürüstçe açıklamaktan da çekinmezler. Dobra olmaları her zaman sevilen bir özellik olmasa da onlar için doğru olan budur.