Rotator Cuff Yaralanmalarına Yaklaşımlar
Rotator manşet (rotator cuff) olarak isimlendirilen kaslar, omuz başı kemiğini saran ve benzer fonksiyona sahip 4 adet kasa verilen ortak isimdir. Bunlar; supraspinatus, infraspinatus, teres minör ve subskapularis kaslarıdır.
Supraspinatus:
- Abduksiyon başlatıcı(ilk 30°). Siniri: n. Suprascapularis
Subskapularis
- İç rotator. Siniri: N. Subscapularis
Teres minör :
- 90 üzeri dış rotasyon. Siniri: N. Axiller
İnfraspinatus :
– Nötralde dış rotator. Siniri: N: Suprascapular
Rotator manşeti oluşturan bu kaslar, scapula kemiğinin üst ve arka kısmından köken alarak omuz başı kemiğini adeta bir manşet gibi sarar ve kirişleri (tendon) omuz başının dış ve iç yan tarafındaki kemik çıkıntılarına yapışır. Bu kasların temel görevi omuzun hareketleri sırasında omuz başı kemiğini eklemin ortasında dengeli tutmak ve sağlıklı bir eklem hareketi elde edilmesine yardımcı olmaktır.
Omuz rotator manşet yırtığı nedir?
Rotator manşet yırtıkları genellikle bu kasların kirişlerinde ve kirişlerin omuz başı kemiğine yapışma noktalarında meydana gelir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte bu kasların kirişlerinde yıpranmaya bağlı zayıflama olur. Bu durum ileri yaştaki hastalarda hafif zorlanmalar sonucu ile yırtık oluşmasına yol açar. Gençlerde ise rotator manşet yırtıkları genellikle kol üzerine düşme, kaza geçirme, spor yaparken zedelenme gibi bir travma sonrası meydana gelmektedir.
Omuz rotator manşet yırtığının belirtileri nelerdir?
Rotator manşet yırtıklarında en sık görülen şikayet omuz ağrısıdır. Ağrı genellikle omuzun ön ve yan tarafında hissedilir ve ağrı sıklıkla dirseğe kadar yayılır. Omuz ağrısının özellikle geceleri artması bu yırtıkların tipik bulgularından biridir. Diğer bulgular ise omuzda hareket kısıtlılığı ve kol hareketlerindeki güç kaybı hissidir. Rotator manşet yırtığı olan hastalar genellikle baş üstü aktivitelerde zorluk yaşarlar. Ayrıca ellerini arkaya beline doğru götürememekten şikayet ederler. Özellikle omuz rotator manşetinde tam kat ve büyük yırtığı olan hastalarda kolu kaldırmak ileri düzeyde zorlaşır ve kolda güçsüzlük hissederler.
Rotator manşet yırtığı tanısı nasıl koyulur?
Fizik muayene ve MR ile tanı konulur.
Rotator manşet yırtıklarında tedavi yöntemleri nelerdir?
Omuz rotator manşet yırtıkları genel olarak; kısmi ve tam kat yırtıklar şeklinde ikiye ayrılır. Kısmi rotator tendon yırtıklarında ilk aşamada soğuk uygulama, istirahat ve ağrı kesici ilaçlar ile tedaviye başlanır. Ardından fizik tedavi-egzersiz ve omuza rejeneratif enjeksiyon uygulamaları TZP(Trombositten zengin plazma), kök hücre yapılabilir. Ancak tüm bu tedavilerden fayda görmeyen kısmi rotator manşet yırtıklarında ameliyat önerilebilir.
Tam kat rotator manşet yırtıklarında genellikle cerrahi tedaviler dışında pek yanıt alınamaz ise de, kısa süreli olarak ameliyat dışı tedavilerin denenmesinde sakınca yoktur. Tam kat rotator manşet yırtıklarında; yırtığın büyümesi, tendonun geri kaçması ve kasta yağlı dejenerasyon riski olduğu için ameliyat dışı tedavi uygulanan hastalar bu açıdan daha yakından takip edilmelidir. Ameliyat dışı tedavilerden fayda görmeyen tam kat rotator tendon yırtıklarında, ek sorunların ortaya çıkmasına izin vermemek için cerrahi tedavi geciktirilmeden uygulanmalıdır.
CERRAHİ ÖNCESİ FİZYOTERAPİ ÖRNEĞİ:
1.HAFTA:
– Soğuk Uygulama: Günde 4 kere, 20 dk.
– Posterior Kapsül Germe: Her saat başı, 20 sn.
– Omuz Ekleminin Dinlendirilmesi.
2.HAFTA:
– 1.Hafta devam.
– Skapular Mobilizasyon ve Manuel Posterior Kapsül Germe: Klinikte Haftada 1 Kere.
– Dirsek Fleksiyonda Skapula Retraksiyonu: Günde 4 kere, 10 tekrar.
– Dirsek Ekstansiyonda Skapula Retraksiyonu: Günde 4 kere, 10 tekrar.
– Eller Duvarda Skapula Retraksiyonu: Günde 4 kere, 10 tekrar.
3.HAFTA:
– 2. Hafta devam.
– 0.5 kg ağırlıkla;
– Omuz Fleksiyon: Günde 4 kere, 10 tekrar.
– Omuz Abduksiyon: Günde 4 kere, 10 tekrar.
– ‘ Full Can’ ( Skapular Planda Kol Elevasyonu): Günde 4 kere, 10 tekrar.
4-6. HAFTA:
– 3.Hafta Devam
– Ağırlık arttırılır.
– ‘ Thera Band’ ile Eksternal ve İnternal Rotasyon: Günde 4 kere, 10 tekrar.
KAYNAKÇA: https://turanturan.com.tr/eklem-cerrahisi/omuz-rotator-manset-yirtigi/#:~:text=Rotator%20man%C5%9Fet%20(rotator%20cuff)%20olarak,teres%20min%C3%B6r%20ve%20subskapularis%20kaslar%C4%B1d%C4%B1r.
Betül Aytemiz
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Departmanı Blog Yazarları Yöneticisi
