Kanser ve Kanser Tedavisinin Sistemler Üzerine Etkisi
Son zamanlarda duymaktan en çok çekindiğimiz fakat toplumda yaygın olarak görülen bir hastalıktır kanser. Tıpkı yengecin avını kıskacı ile yakalayıp kemirerek yavaşça öldürmesine benzetilerek “cancer” yani yengeç denilmiştir. Tümörün görüntüsünde parmak gibi çıkıntılarının olması Hipokrat’ın da neden kansere “carcinos”(yengeç) dediğini açıkça ortaya koyuyor. Kanser, dünyada kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci ölüm nedenidir. Özellikle batı toplumlarında her yıl yaklaşık olarak 300 kişiden 1’inde kanser hastalıkları meydana gelirken bu oran 60 yaş üzeri her 100 kişiden 2’sinin kanser hastalıkları ile karşılaştığı ve en sık karşılaşılan kanser hastalığı çeşidinin ise kadınlarda meme erkeklerde akciğer kanseri olduğu söylenebilir. Kanserin önemini Alfred Grotjahn’ın şu cümlesiyle özetleyebiliriz: “En çok öldüren, en çok sakat bırakan ve en sık görülen hastalıklar toplum için en önemli hastalıklardır.
Bir bilim insanı adayı olarak toplumu bu kadar çok tehlike atan hastalığın tedavisini bulmak isterdim. Her ne kadar kanserin birçok tedavi yöntemi bulunsa da kesin bir tedavi henüz geliştirilememiştir. Var olan tedavilerin de bazı olumsuz sonuçları vardır. Şöyle düşünelim, nasıl ki bir Aspirin içerken buna en zararsız ilaç olarak niteliyor ve ondan medet umuyor olsak da başka bir hastada kanamaya sebep olabilecek bir ilaçtır en masum İlaçta bile bu risk varken kanser gibi ölümcül bir hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların hasarı kim bilir ne kadar fazladır kemoterapi en sık uygulanan kanser tedavi yöntemlerinden biridir en önemli yan etkilerini sistemlere göre sıralarsak:
Dolaşım sistemine etkisi: kardiomiyopati , konjestif kalp yetmezliği, anjina pektoris
Üreme sistemine etkisi: kadınlarda infertilite, erkeklerde sterilite, libido kaybı
Sinir sistemine etkisi: nöropati, ototoksisite , subakut menageal irritasyon
Solunum sistemine etkisi: pnömoni, pulmoner fibrozis
Üriner sisteme etkisi: hemorajik sistit, nefrotoksitite.
Kanser tedavisi gören hastaların çoğunda saç dökülmesi deri hasarı gibi yan etkilerde özellikle radyoterapiden sonra görülür. Bulantı kusma ishal gibi şikayetler tedavi sürecinde görülen sıvı elektrolit dengesizliklerine sebep olur.
Bildiğimiz tedavilerin yanı sıra henüz konvansiyonel (bir topluluğun geneli tarafından kabul görülmüş) tedavi olarak görülmeyen tamamlayıcı ve altenatif tedavi dediğimiz TAT da bir tedavi yöntemi olarak kullanılabiliyor. TAT ’ın konvensiyonel tedaviye destek olduğu ve kanserin yinelenmesini önlediği düşünülüyor. Shumay ve arkadaşlarının 14 kanser hastası ile yaptıkları kalitatif(nitel) bir çalışmada, katılımcılar diğer tedaviler yerine niçin TAT kullandıklarını açıklarlarken, kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavi gibi konvansiyonel tedavilerin normal hücrelere zarar verdiğini, immün sistemlerini zayıflattığını ve iyileşmeyi inhibe ettiğini düşündüklerini ifade etmişlerdir. Hastalar konvansiyonel tedavilerin kendileri için ölümcül olabileceğini belirtmektedirler. Katılımcıların konvansiyonel tedavilerle ile ilgili algıları, tedavilerin muhtemel yan etkileri, tedavilerle ilgili önceki negatif deneyimleri ve kanser tedavisi alırken ölen bir yakını ya da aile üyesini tanıyor olması gibi kişisel deneyimlerinden etkilenmektedir. Yani tedavilerin işe yarama oranı da deneyimler, algılar gibi farklı faktörlerden de etkileniyor.
Sonuç olarak, kanser denen yengecin kıskacına yakalanmamak için karsinojenlerden (kanser yapıcı etkenlerden) uzak duralım, erken tanı ve taramalarla sağlığımıza sahip çıkalım.
EtkinKampüs, üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği etkinliklerle sadece akademik değil, aynı zamanda mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlıyor. Etkin Kampüs’ün öğrencilere sunduğu fırsatlar, onların alanlarındaki potansiyelini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı oluyor.
Kampüs temsilciliği hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayın.
Tüm etkinliklere ulaşmak için tıklayın.
YAZAR:
Dilan Yapıcı
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi 2. Sınıf
Çok faydalı olmuş ellerinize sağlık Dilan hanım