Tükenmişlik Sendromu mu, Sadece Sıkıldık mı?

Tükenmişlik Sendromu mu, Sadece Sıkıldık mı?

“Enerjim yok, içimden hiçbir şey gelmiyor… Ama tembel de hissetmek istemiyorum.”
Eğer bu cümleleri son zamanlarda sık kuruyorsan, yalnız değilsin. Ve doğru yerdesin.
Merhaba! Ben Helin Coşkun, Eczacılık 5. sınıf öğrencisiyim ve Etkin Kampüs’te yazmayı, paylaşmayı, bazen de birlikte düşünmeyi çok seviyorum. Kendime ve çevreme dönüp baktığımda, birçok kişinin görünürde “normal” hayatına devam ederken içten içe bir şeylerin eksikliğini hissettiğini fark ettim. Hepimiz bazen “Neyim var bilmiyorum ama keyfim yok” haline giriyoruz. İşte tam da bu yüzden bu yazıyı kaleme almak istedim.

Belki tükenmişizdir, belki sadece sıkılmışızdır. Belki de ikisini ayırt edemeyecek kadar yorgunuzdur. O zaman gel birlikte ayırt etmeye çalışalım. 🍂

Tükenmişlik Sendromu: Ruhun Sessiz Alarmı

Tükenmişlik sendromu, çoğu zaman fark edilmeden büyüyen bir haldir. Aslında yalnızca “çok çalışmak”la değil, duygusal yüklerle, bitmeyen beklentilerle, kendine baskı kurmakla da tetiklenir. Başarı için kendini zorlamaktan, “biraz daha dayanırım” demekten, kendini ihmal etmekten başlar…

Bu süreçte:
– Sabahları yataktan kalmak güçleşir.
– İşe, okula ya da hayata dair bir şey hissetmemeye başlarsın.
– Ne kadar uyusan da yorgunsundur.
– Başarı hissin silikleşir.
– Sosyal hayata karşı ilgisizlik gelişir.

Ve en tehlikelisi: Kendini suçlamaya başlarsın. “Herkes çalışıyor, ben neden böyle hissediyorum?” diye…

Sıkılmak: Bir Şeylerin Değişmesi Gerektiğini Fısıldayan Hal

Sıkılmak, çok kötü bir şey gibi algılansa da aslında zihnin “rutinden çıktım, yeniliğe ihtiyacım var” deme şeklidir. Hayatın otomatik pilota bağlandığında, aynı döngü içinde sıkıştığında… İçindeki keşfetme isteği bastırılırsa ortaya çıkar.

Sıkıldığında:
– Hayat sıkıcı gelir ama dayanılmaz değil.
– Enerjin hâlâ vardır ama yönsüzdür.
– Yeni insanlar, ortamlar ya da fikirler seni hemen etkiler.
– Değişiklik yapmak iyi gelir ve hemen sonuç verir.

Yani sıkılmak çoğu zaman “ruhsal değişim isteği”nin habercisidir. Bir işaret fişeğidir.

Tükenmiş Miyim, Yoksa Sadece Sıkıldım mı?

Bu ikisini ayırt etmek bazen gerçekten zor olabilir. Ama kendine sormayı deneyebilirsin:
– Son zamanlarda kendimi enerjik hissettiğim bir an oldu mu?
– Sadece işten mi yorgunum, yoksa hiçbir şeyden keyif almıyor muyum?
– Değişiklik yapma düşüncesi beni heyecanlandırıyor mu, yoksa daha da yoruyor mu?

Eğer küçük bir değişiklik fikri bile seni boğuyorsa, bu tükenmişliğe işaret ediyor olabilir. Ama bir tatil, yeni bir hobi ya da farklı bir sosyal çevre düşüncesi seni kıpırdatıyorsa, belki de sadece yenilik arıyorsundur.

Ne Yapmalı? İçgörüyle Başlamak…

🧠 Eğer tükenmiş hissediyorsan:
– İzin al. Cidden. Kendine “izin vermek” bazen yapabileceğin en devrimsel şeydir.
– Kendi sınırlarını fark et. Sürekli “evet” deme.
– Zihinsel dinlenmeye vakit ayır. (Hiçbir şey yapmamak da eylemdir.)
– Gerekirse profesyonel destek al.

🌱 Eğer sıkıldıysan:
– Bir kursa yazıl. (Online bile olabilir.)
– Her hafta kendine “ilk kez” yaptığın bir şey tanımla.
– Yeni insanlarla tanış, sohbet et. (Bir fikir seni değiştirebilir.)
– Rutini bozan minik alışkanlıklar edin: farklı bir yol, farklı bir kahvaltı, farklı bir kitap…

Film, Dizi ve Podcast Önerileri 🎧📺

🎬 İzlemelik:
– Soul – Hayatta “amaç” ile “an” arasında sıkışıp kalanlara…
– The Intern – Yeniden başlamanın yaşı yoktur.
– Minimalism – Az şeyle daha çok hissetmek isteyenlere.

🎧 Podcast:
– Fularsız Entellik – Tükenmişlik Üzerine
– Zihnimin Kıvrımları – Sınırlar ve tükenmişlik
– Açık Beyin – Kendimizi dinlemeyi öğrenmek

Son Söz: Kendine Nazik Davranmayı Öğrenmek

Bazen hayat bize “dur” demeden önce biz ona “dur” demeliyiz. Bazen yapılacaklar listesi değil, hissettiklerimiz öncelik olmalı. Ve bazen tükenmişlikle sıkılmak arasında kalakaldığımızda en iyisi, biraz sessizce kendimize kulak vermek olabilir. Unutma, ne hissediyorsan, yalnız değilsin.
Yeter ki kendini duymaktan vazgeçme. 🍃
Kaynakça

1. Freudenberger, H.J. (1974). Burn-out: The high cost of high achievement.
2. World Health Organization (2019). Burn-out an occupational phenomenon.
3. Psychology Today – “How to Recognize Burnout vs Boredom.”
4. TEDx Talk – Emily Nagoski, The Real Cure for Burnout.
5. Mayo Clinic – Job Burnout: How to Spot it and Take Action.

Helin Coşkun

Dicle Üniversitesi Eczacılık Bölümü

5. Sınıf Temsilcisi