Kadın ve Göç: Çifte Mağduriyetin Sosyal Hizmet Bağlamında Değerlendirilmesi
Göç, bireylerin sosyal, ekonomik ve psikolojik pek çok yönünü etkileyen karmaşık bir süreçtir. Ancak, kadınlar için bu süreç, toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklanan ek zorluklar nedeniyle daha da ağırlaşmaktadır. Göç eden kadınlar, hem göçmen olmanın hem de kadın olmanın getirdiği çifte mağduriyetle karşı karşıya kalmaktadır. Sosyal hizmet perspektifinden bakıldığında, bu durumun yarattığı sorunların tespit edilmesi ve çözüm üretilmesi büyük önem taşımaktadır.
Kadın Göçmenlerin Karşılaştığı Sorunlar
Kadın göçmenler, geldikleri topluma uyum sağlamaya çalışırken çok boyutlu zorluklarla mücadele etmektedirler. Bunlar arasında ekonomik, hukuki, kültürel ve psikolojik engeller öne çıkmaktadır.
- Ekonomik Güçlükler ve İşgücü Piyasasında Dışlanma
Göç eden kadınlar, çoğu zaman vasıfsız işlerde düşük ücretle çalışmak zorunda kalmaktadır. Dil bariyeri, eğitim eksikliği ve çalışma izni alma zorlukları, kadınların iş bulma süreçlerini daha da karmaşık hale getirmektedir. Ayrıca, kadınlar kayıt dışı sektörde çalıştırılarak emek sömürüsüne maruz kalmaktadırlar.
- Toplumsal Cinsiyet Temelli Şiddet
Kadın göçmenler, göç sürecinde ve göç sonrası yaşamlarında fiziksel, psikolojik ve cinsel şiddete maruz kalma riski taşımaktadırlar. Kadınların hukuki haklarını bilmemeleri ve sosyal destek sistemlerine erişimde yaşadıkları engeller, onları daha da savunmasız hale getirmektedir.
- Kültürel ve Sosyal Uyum Sorunları
Kadınlar, göç ettikleri toplumun kültürel normlarına adapte olmaya çalışırken aynı zamanda kendi kültürel kimliklerini de koruma mücadelesi vermektedirler. Bu süreç, bazen izolasyona ve toplumdan dışlanmaya yol açabilir. Ayrıca, geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin göç sürecinde değişime uğraması, aile içi çatışmalara neden olabilmektedir.
- Psikolojik ve Ruhsal Zorluklar
Göç deneyimi, kadınlar için yüksek düzeyde stres, travma ve depresyon gibi psikolojik sorunları beraberinde getirebilir. Yaşanılan belirsizlik, sosyal destek eksikliği ve ayrımcılık, kadınların ruh sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir.
Sosyal Hizmetin Rolü
Sosyal hizmet mesleği, göçmen kadınların karşılaştığı bu çok boyutlu sorunlara çözüm üretmede kritik bir rol oynamaktadır. Sosyal hizmet uzmanları, bireysel danışmanlık, sosyal yardımlara erişim desteği, hukuki haklar konusunda bilgilendirme ve toplumsal farkındalık yaratma gibi çeşitli müdahale yöntemleriyle göçmen kadınlara destek sağlamaktadır.
- Hak Temelli Yaklaşım
Göçmen kadınların temel insan haklarına erişimlerini sağlamak için sosyal hizmet uzmanları, hukuki destek ve bilgilendirme çalışmaları yaparak kadınların güçlenmesine katkıda bulunabilirler.
- Psikososyal Destek ve Güçlendirme Çalışmaları
Göçmen kadınların psikolojik dayanıklılıklarını artırmak ve toplumla entegrasyonlarını sağlamak için grup terapileri, destek grupları ve eğitim programları düzenlenebilir.
- Toplumsal Farkındalık ve Savunuculuk
Sosyal hizmet uzmanları, toplumda göçmen kadınlara yönelik ayrımcılıkla mücadele etmek ve kapsayıcı politikaların oluşturulmasına katkı sağlamak için savunuculuk yapabilirler.
Sonuç
Göç sürecinde kadınlar, hem kadın olmanın hem de göçmen olmanın getirdiği çifte mağduriyet ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Sosyal hizmet alanı, bu mağduriyetleri gidermek ve kadınların toplumsal hayata katılımını artırmak için önemli bir destek mekanizması sunmaktadır. Kadın göçmenlerin sosyal, ekonomik ve psikolojik açıdan güçlendirilmesi, sadece onların bireysel yaşamlarını değil, aynı zamanda toplumsal refahı da artıracaktır. Bu nedenle, sosyal hizmet uzmanlarının göçmen kadınlara yönelik hak temelli, bütüncül ve kapsayıcı hizmetler sunması büyük önem taşımaktadır.
Kaynakça
- Akşit, B. (2017). Göç ve Toplumsal Dışlanma: Kadın Göçmenlerin Deneyimleri. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 28(2), 45-67.
- Erder, S. (2019). Türkiye’de Kadın Göçmenler: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 45(1), 112-130.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2020). İnsan ve Kültür: Göç Bağlamında Kadın Kimliği. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2021). Women on the Move: The Challenges of Female Migration.
Arzu Güney
Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
Sosyal Hizmet Zirvesi, 24-30 Mart tarihleri arasında online ve canlı olarak gerçekleşecek!
Alanında uzman akademisyenler ve sosyal hizmet uzmanları; göç, ebeveynlik, gençlerin güçlendirilmesi, bağımlılık, sanat terapisi gibi önemli konuları ele alacak.
Sosyal Hizmet dünyasındaki en güncel bilgileri edinmek ve kariyerinizde bir adım öne geçmek için bu fırsatı kaçırmayın!
