Gebelik Takibi Dijital Uygulamalara Bırakılabilir mi?
Gebelik sürecinin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesi için öncelikle gebelik takibinin önemini anlamalı ve bu süreci dijital uygulamalarla desteklemek istiyorsak dijital sağlık okuryazarlığımızı geliştirerek doğru uygulamalarla bu süreci şekillendirmeliyiz. Yapılan araştırmalar dijital uygulamaların sağlık kuruluşlarının yerini almasının mümkün olmayacağını ve eğer gebe sadece dijital uygulamalardan yararlanarak bir gebelik süreci geçirirse yeterli bakımı, takibi ve desteği alamayacağını ortaya koyuyor. Bu nedenle gebelik süreci dijital uygulamalarla desteklenebilir fakat buradaki bilgileri uygulamadan önce sağlık kuruluşunuzdaki ebe ve doktorunuza danışmanız en sağlıklı kullanım olacaktır. Bu yazıda en başta öneminden bahsettiğim gebelik takibinden, dijital sağlık okuryazarlığından ve dijital uygulamaların kullanımının artı ve eksilerinden de biraz bahsedeceğim.
Gebelik Takibi Nedir ve Neden Önemlidir?
Gebelik takibi gebelik başladığı andan itibaren başlayan ve gebelik sonlanıncaya kadar devam eden dönemde gebe ve bebeğin sağlık durumunun tespit edilmesi, bebeğin gelişiminin kontrol edilmesi, gebeliğin kaçıncı haftada olduğunun belirlenmesi, anne ve bebek için uygun olacak doğum yöntemleri hakkında gebenin bilgilendirilmesi, gebelik ve doğum sonrası süreçte anne-bebek beslenmesi hakkında gebenin bilgilendirilmesini içeren sağlıklı anne-bebek inşasını sağlayan süreçtir. Bir neslin geleceğini intrauterin hayatta fetus, hatta gebelik öncesi dönemde ki bakım belirlediği için sağlıklı bir gebe ve profesyonel bir gebelik bakımından geçer.
Gebelik Döneminde Dijital Sağlık Okuryazarlığı Nedir Neden Önemlidir?
Günümüzde teknolojinin ve yapay zekanın ilerlemesi ile internetin günlük hayattaki önemi giderek artmıştır. Bu değişim sağlık alanına da yansımış ve dijital sağlık kavramı ortaya çıkmıştır. Bu kavram internet ve teknoloji aracılığıyla bireylerin hastalıkları ya da sorunları hakkında daha hızlı bilgi sahibi olabilmelerini ve farklı platformlarda aynı problemleri yaşayan insanlarla birebir iletişim kurma imkanı sağlamıştır. Özellikle gebelik döneminde gebeler; gebelik komplikasyonları, ilaç kullanımı, fetal gelişim, doğum öncesi dönem, doğum ve doğum sonrası dönemde emzirme bebek bakımı gibi konularda ciddi oranda bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Bilgi ihtiyacını dijital ortamlar üzerinden karşılama isteği, kişiler arası paylaşımın kolaylaşması, insanlar arasında interaktif iletişim kurulmasını sağlaması bu ortamlar üzerinden araştırma yapmaya yönlendirmiştir. Dijital platformlarda bazı mobil uygulamalar geliştirilmiş olmasına karşın birçok gebe bilgiye erişimde yanlış kaynaklar kullanmaktadır. Bu durumun önüne geçebilmek için dijital ortamda doğru bilgiye ulaşımı kolaylaştırmak için dijital sağlık okuryazarlığı büyük önem taşımaktadır. Çünkü doğru kaynaktan doğru bilgiye ulaşım dijital sağlık okuryazarlığı becerisiyle mümkün olabilmektedir. Dijital sağlık okuryazarlığı kavramı, internet ve teknolojik kaynaklardan doğru bilgi edinme ve doğru değerlendirme ile mümkündür. Sağlıklı bir uygulama kullanımı için uygulama sahibinin tıbbı uzmanlığı ve uygulamadaki bilgilerin tıbbi dayanağı sorgulanmalıdır.
Sonuç olarak;
Günümüzde ulaşmak ya da kaynağını sorgulamak istediğimiz bilgileri daha çok kaynaktan daha kısa sürede öğrenebilmek ve takip edebilmek için internet ya da yapay zekadan destek alınabilir. Fakat unutulmamalıdır ki gebelik ve doğum sonrası süreçte anneye en uygun tedavi ve bakımı vermek bireyselleştirilmiş sağlık hizmetinden geçer ve dijital uygulamalar bireyselleştirilmiş doğru bir sağlık hizmet sunamayabilir fakat destekleyici olarak hekim ve ebe kontrolünde kullanılabilirler.
Kaynakça
https://doi.org/10.12984/egeefd.1037452
Ünlü V, Cesur B. Gebelik Döneminde Dijital Sağlık Okuryazarlığı. J Cumhuriyet Univ Health Sci Inst. 2023;8(Special Issue):370-4.
https://www.medipol.edu.tr/sites/default/files/document/SD_45_64-65.sayfalar_Sevil_Sahin_0.pdf
Zümra Nur Karaduman
Balıkesir Üniversitesi Ebelik Bölümü
2. Sınıf Temsilcisi
