Çiftlerin Doğumda Desteği: Ebe ve Partnerlerin Doğum Esnasında Sağladığı Psikolojik Destek
Merhabalar, ben Ebelik 3. sınıf öğrencisi Elif Çoban. Konumuzun özel ilgi ve hassasiyet getiren bir süreç olması umarım bu yazıdaki okuma isteğinizi artırabilir. Keyifli okumalar dilerim.
Doğum Desteği Nedir?
Gebelik, doğum ve postpartum dönemde kadına destek olmak, bakım sağlamak, cesaretlendirmek ve yardım etmek çok uzun yıllardır eş, anne, arkadaş, aile, akrabalar tarafından yapılmaktadır. Bunun yanı sıra bu dönemlerde hekimler, hemşireler ve özellikle ebelerin de desteği çok önemlidir. Olumsuz duygu durumlarının azaltılması ve doğum sürecinin benzersiz, ve huzurlu olmasını sağlamak en nihayetinde kadının birincil doğum destekçisi olan ebelerin görevidir. Aynı zamanda babaların desteği de ayrı bir başlıkta incelenecek kadar önemlidir. Doğum sürecinde, bu kişiler tarafından sağlanan desteğe ise doğum desteği denilmektedir.
Bu Desteğin Amacı Nedir?
– Eylem sürecinde kadına yardım etmek, kaygı ve korkusunu azaltmak,
– Kadının rahatlaması, gevşemesi ve konforunu sağlamak,
– Doyum, memnuniyet, benlik saygısı ve vajinal doğum oranını artırmak,
– Kadına pozitif doğum deneyimi sağlamak, doğum süresini kısaltmak,
– Fetüs ve yenidoğana ilişkin doğum sonuçlarını olumlu yönde iyileştirmek ve kadının annelik rolüne adapte olmasını kolaylaştırmaktır.
Doğumda Ebe Desteği Neleri kapsar?
– Kadının yanında olunmasını,
– Etkili ıkınma, gevşeme ve rahatlama teknikleri hakkında bilgi ve eğitim vermeyi hatta bu teknikleri uygulamalı göstermeyi,
– Kadına güzel, övgü dolu ve cesaret verici sözler söyleyerek psikolojik destek vermek,
– Mahremiyetinin korunmasını ve kadına hareket özgürlüğünün sağlanmasını kapsamaktadır.
Doğumdaki Destekleyici Bakımın Anne, Yenidoğan ve Doğum Eylemi Üzerine Olumlu Etkileri Nelerdir?
– Doğumlarının daha kısa sürmesi,
– Doğum eylemine uyumlarının artması,
– Doğum ağrılarını daha hafif hissetmesi ve doğum ağrılarını kontrol altına alma becerilerinin pozitif yönde gelişerek yapabileceğine güvenmesi,
– Doğum sürecinde korku, kaygı ve endişelerinin daha az olması,
– Anne-bebek bağlanmasının güçlenmesi,
– Anestezi ve oksitosin indüksiyonu ihtiyacını, sezaryen ve müdahaleli doğum oranını azaltması,
– Doğum sonu depresyonu önlediği, annelik rolüne geçişi kolaylaştırdığı ve emzirme süresini arttırarak süt üretimini desteklediği belirtilmektedir.
Bir ebeye düşen roller nedir?
Ebelerin partneri doğum öncesinde bilgilendirip eğitim vermesi, duygusal destek sağlaması ve ortamı hazırlayıp iş birliği yapması bazı rollerden birkaçıdır. Kadının güvendiği ve tanıdığı bir kişinin de ebe ile doğumunda yanında bulunup kendisine destek olması çok önemlidir. Buradaki kilit destekçi babadır. Doğum desteğinin artmasına fayda sağlayan Anne Dostu Hastane Programı, intrapartum bakım hizmetlerinin artırılması ve geliştirilmesi amacıyla uygulanmaya başlamıştır. Ülkemizde bu hastaneler, doğum odalarına eşlerin alınıp destekleyici bakımın verilmesine olanak sağlamıştır. Ancak eşlerin doğumda gebelere doğum desteği sağlayabilmesi için ebelerden destek almaları da kritik bir noktadır. Ebelerin bu destek konusunda farkındalıklarının yüksek olması ve bu desteğe olumlu yönde bakmaları gereklidir. Ayrıca ebelerin bu desteğe ilişkin bakış açılarının belirlenmesi ve hastane politikalarının da bu yönde geliştirilmesi mühimdir.
Tarihsel süreçte baba adaylarının doğuma katılımı ;
1940’lı yıllara kadar erkeklerin doğum sırasında bayılabilecekleri ve enfeksiyon riskini arttıracağı inanışı sebebiyle doğuma katılımları tıp dünyası tarafından reddedilmekteydi. 1940’lı yılların sonlarında baba adaylarının doğumda yer almasının doğum eylemini kolaylaştırdığı fikri ortaya çıktı. Tüm dünyada baba adaylarının gebelik ve doğum süreçlerine katılmaları ise, anca 1960’ lı yıllardan sonra ivme kazandı.
Gebelikte baba adaylarının rolleri;
Babaların doğumda yaşadığı deneyimlerin bilinmesi, doğuma katılmak isteyen diğer babalar ve ebelik bakımı için oldukça önemlidir. Gebeliğin tespiti ile birlikte etkili partnerlere sahip gebe kadınların erken prenatal bakım almayı daha olumlu bulduğu, sigara içme alışkanlığını azalttığı ve doğum sonrası bebeğin kilosuna da olumlu katkı sağladığı bulunmuştur.
Doğumda baba adaylarının rolleri;
-Anneyi ‘’başarıyorsun’’ diyerek sakinleştirip duygusal destekçi olmak,
-Anneye sırt masajı, sıcak soğuk uygulama, nefes egzersizleri yaptırarak fiziksel destek sağlamak ve yudum su vermek,
-Göz teması, elini tutmak, cesaret verici sözler söyleyerek annenin kaygısını azaltmak.
Doğum sürecinde eş desteğine ilişkin ebelerin görüşleri ve bu görüşleri etkileyen faktörler ise şunlardır;
Doğumda, eş desteği konusunda verilen ifadelere ebelerin katılma yüzdelerinin katılmama ya da kararsız olma durumundan daha yüksek olduğu ve doğumda eş desteğini desteklediği belirlenmiştir. Ancak yaşı genç olan ve çocuğu olmayan ebelerin doğumda eş desteğini daha çok destekledikleri bulunmuştur. En nihayetinde kurum yöneticilerinin doğumda eş desteği konusunda eğitimleri planlaması, lisans ve lisansüstü eğitimlerde doğumda eş desteği konusuna yer verilmesi, doğumda eşlerin de gebelerin yanında bulunabileceği sağlık politikalarının geliştirilmesi önerilir.
KAYNAKLAR
- Longworth LH, Kingdon CK. Fathers in the birth room: What are they expecting and experiencing? A phenomenological study. Midwifery 2011; 27 (5):588-594.
- Abushaıkha L, Massah R. The roles of the father during childbirth: the lived experiences of arab syrian parents. Health Care for Women International 2012;33:168–181. Doi: 10.1080/07399332.2011.610534
- https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/281811
- Kaçar N, Yazıcı S. Ebe tarafından verilen sürekli doğum desteğinin mesleki ve obstetrik sonuçlara etkisi [The effect on the professional and obstetrics outcomes of the continuous labor support that is given by the midwife]. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;3(3):214-24.
Elif Çoban
Ege Üniversitesi Ebelik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
harikaa ellerine sağlık 💐