Beden Dili ve Öğretmen
Sınıfa giren bir öğretmen hayal edelim. Sınıfa girişiyle tüm öğrenciler kendini toparlamaya başlıyor. Öğretmen demeden öğrenciler öğretmenin beden diliyle dersin başladığını anlayıp ona göre derse hazır hale geliyor.
Beden dili, iletişimdeki görünmez bir güçtür. Öğretmenlerin işi sadece bilgi aktarıcılığı değil, o bilgiyi etkili bir biçimde sunma sanatıdır. İşte bu noktada en güçlü silah beden dilidir.
İletişimin yaklaşık %60- %70’i sözsüz gerçekleşir. Bu araştırmadan da anlayacağımız gibi öğretmenin derste yaptığı el hareketi, yüz ifadesi, ses tonu öğrencinin dersi anlamasıyla doğrudan etkiler.
Bir öğretmenin dersi ayakta, sınıfta gezerek anlatması çocukların dikkatini toplar ya da aynı ses düzeyinde kalmayıp bazen sesini artırıp bazen azaltması anlatılan konuyu öğrencilerin daha verimli öğrenmesini sağlar. Dersin içeriği ne kadar zengin olursa olsun eğer öğretmen etkili bir beden dili kullanmıyorsa öğrenciler dersi anlamakta zorluk çekebilir.
Beden Diliyle Anlatımda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ders anlatırken ya da öğrencilere bir mesaj verirken bu mesajın doğru anlaşılması çok önemlidir. Bu sebeple de beden dilinde bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir.
👀 Göz Teması
- Öncelikle bir öğretmen göz temasını sınıfın geneline yaymalıdır. Sadece ön sırada oturan ya da belli başlı öğrencilerle göz teması kurmak diğer öğrencilerin kendini değersiz hissetmesine sebep olabilir.
- Öğrencilerle derste aktif şekilde göz teması kurmak, öğrencinin dikkatini artırır. Ayrıca öğrencilerin konuyu anlayıp anlamadıklarını da yine göz temasıyla anlaşılabilir.
🧍 Duruş
- Dik durmak, omuzları rahat tutmak ve bedenini öğrencilere dönük olması güven verir.
- Elleri cebe sokmak, kolları göğüste birleştirmek gibi kapalı hareketler mesafe yaratır ve öğrencilerle iletişimi zorlaştırabilir.
🎭Jest ve Mimikler
- El kol hareketleri anlatımı güçlendirebilir ancak aşırıya kaçıldığında dikkat dağıtıcı olabilir.
- Mimikler ise anlatımı destekler. Örneğin bir olayı anlatırken şaşkın bir yüz ifadesi anlatılan olayın etkisini artırabilir. Ancak yapmacık mimiklerden kaçınılmalıdır.
🔈Ses Tonu ve Konuşma
- Monoton ses tonu öğrencilerde dikkat dağınıklığına sebep olabilir. Vurgu ve tonlamalar ile anlatım zenginleştirilebilir.
- Çok hızlı ya da yavaş konuşma anlamayı zorlaştırabilir. Öğrencilerin anlama kabiliyetlerine, yaşına göre ses hızı ayarlanmalıdır.
🤏Mesafe
- Öğrencilerle arada çok mesafe bırakmak soğukluk hissi yaratır.
- Öğrencilerle fazla samimiyet çekingen öğrencileri rahatsız edebilir.
- Öğrencilerin kişisel alanına saygılı samimi bir mesafe kurulmalıdır.
📌 Beden dili, anlatılan dersi görünmez iplerle öğrencilerin zihnine bağlayan bir köprüdür. Öğretmen ne kadar farkında olursa olsun, bedeni her zaman konuşur. Bu yüzden etkili öğretim, sadece ne söylediğinizle değil, nasıl söylediğinizle de ilgilidir.
Öğretmenler için beden dili bir tercih değil, öğretimin ayrılmaz bir parçasıdır. Bunu bilinçli kullanan her eğitimci, sınıfta sadece ders anlatmaz; aynı zamanda etki bırakır.
Kaynakça
- Mehrabian, A. (1972). Nonverbal Communication. Chicago: Aldine-Atherton.
- Chatcpt
Nursena Doğan
Gaziantep Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümü
2. Sınıf Temsilcisi
