Aile Merkezli Bakım: Pediatrik Hemşirelikte Anne-Baba Katılımının Önemi
Pediatrik Hemşirelikte Ailenin Yeri Neden Önemli?
Hastane ortamı, özellikle de bir çocuk için, yabancı, korkutucu ve stres dolu olabilir. Tanımadığı insanlarla dolu bir ortamda, bedenine yapılan müdahaleler, anlaşılmayan tıbbi cihazlar ve sürekli değişen rutinler, minik bir hasta için başa çıkılması oldukça zor bir deneyime dönüşebilir. İşte tam da bu noktada, çocuğun en büyük güven kaynağı olan ailesi devreye girer.
Pediatrik hemşirelikte yalnızca çocuğa değil, aynı zamanda aileye de bakım sunmak da büyük önem taşır. Çünkü bir çocuğun hastalık sürecindeki en güçlü ilacı, çoğu zaman annesinin eli, babasının sesi, ailesinin yanında olduğunu hissetmesidir. Aile merkezli bakım anlayışı, yalnızca çocuğun iyileşmesini değil, aynı zamanda ailenin bu sürece aktif katılımını ve desteklenmesini de hedefler.
Aile merkezli bakım, hastanede yatan çocuk ve ailesi arasındaki etkileşimin korunmasını sağlar. Pediatri hemşireliğinde aile merkezli bakım; çocuk ve ailenin fiziksel, duygusal, sosyal, kültürel, olarak ele alındığı bütüncül bakım yaklaşımlarını içermektedir.
Aile merkezli bakımda pediatrik hemşireler ve aile arasında hasta hakkında bilgileri düzenli olarak doğru ve ön yargısız şekilde paylaşırlar.
Pediatri hemşiresi sadece sağlık personeli değil aynı zamanda bir rehber, yol göstericidir. Aile merkezli bakımda hemşirenin görevlerinden biri tedavi planını sade ve açık ve tıbbi ifadeler olmadan dille bilgilendirme yapmaktır. Hemşire aynı zamanda aileyi bu bakım sürecine aktif bir şekilde katılmasını sağlayarak hem çocuğun güveninin artmasını sağlar hem de ailenin bakım beceri ve yetkinliğinin artmasını sağlar.
Aile merkezli bakım uygulandığında çocuk daha az stres yaşamakta ve psikososyal sağlığı desteklenmektedir. Bu süreçte aile ile ortak hareket etmek bebeğin ihtiyacı olan özel gereksinimlerinin karşılanmasını ve bakımın devamlılığını sağlamaktadır. Aile merkezli bakım ile anne bebek bağlılığı sağlanır, bu durum özellikle yeni doğan yoğun bakım ünitelerinde yatan prematüre bebeklerde aile merkezli bakımının önemini oldukça artırır. Aile merkezli bakım uygulanan bebeklerin daha az ağladığı, analjezi kullanımında azalma, anne ve bebeğin stres düzeyinde azalma olduğu görülmektedir
Aile merkezli bakımın geliştirilmesi için şu öneriler sıralanabilir,
1-Bebeğin/çocuğun tüm aile ile iletişimi sağlanmalı.
2-Aile üyeleri yapılan tedavi hakkında bilgilendirilmeli
3-Ailenin perioperatif dönem korkularını ve kaygılarını azaltmak için hastanede yer alan birimler tanıtılmalı ve geçirilecek cerrahi operasyona yönelik video vb. materyaller ile eğitim verilmeli.
4-Hastane ortamı aileye tanıtılmalı.
5-Aileye ziyaret saatleri hakkında bilgilendirilmeli.
6-Çocuk ve ailesine öz bakım öğretilmeli.
7-Ebeveynlere ve çocuğa servisteki rutinler ve kurallar hakkında hakkında bilgi verilir.Bu çocuğun kendini güvenli hissetmesini ve kontrol duygusunu kazanmasını sağlar.
8-Ebeveynlerin kendilerinden uzaklaştığını düşünerek regresyon,düşmanlık,korku şeklinde tepkiler verebilir.Bu durum ile ilgili aileler bilgilendirilmelidir.
Sonuç olarak; Aile merkezli bakım pediatrik hemşire pratiğinde büyük bir dönüşümü temsil etmektedir. Bu yaklaşım çocuğun ve ailenin önceliklerini merkeze alarak hasta bakımını daha kapsamlı hale getirir. Aile katılımının arttırılması, sağlık sonuçlarını iyileştirme, tedavi süreçlerini kolaylaştırma ve stres düzeylerinin azaltılması gibi faydaları da beraberinde getirir. Sağlık profesyonellerinin bu yaklaşımı benimsemesi ve uygulaması pediatrik bakımda büyük bir önem taşımaktadır.
Kaynakça
- Aktaş, E., Teksöz, E. & Ocakçı, A. F. (2012). Ailede Kadınının Değişen Rolünün Çocuk Sağlığına Etkisi Ve Aile Merkezli Bakımın Önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(1), 73-80.
- Görsel: Canva AI
Nida Osanmaz
Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hemşirelik Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
