2035’te Eczacı Olmak
Eczacılık mesleği, yüzyıllardır değişen toplum ve sağlık ihtiyaçlarına uyum sağlamayı başarmış köklü bir bilim dalıdır. Ancak bugünün hızlı dijital dönüşümünde, sadece uyum sağlamak yeterli değildir. Günden güne sağlık sistemleri evriliyor ve eczacının rolü artık eskisinden çok daha fazla anlam taşıyor.
Peki bundan 10 yıl sonra, bir eczacı ne yapıyor olacak? Robotlar ilaç hazırlarken, yapay zekâ reçete kontrolü yaparken, eczacının rolü ne olacak? İşte bu yazıda, geleceği şekillendirecek bu mesleğin hangi yollardan geçeceğine ve nasıl dönüşeceğine birlikte göz atacağız. Hazırsanız, gelin birlikte 2035’e doğru bir yolculuk yapalım.
AI Sistemleriyle İlaç ve Tedavi Geliştirme
Gelecekte yapay zekâ (AI) ve makine öğrenimi, eczacılık alanında devrim niteliğinde bir dönüşüm yaratacak. Özellikle AR-GE departmanlarında bu sistemler sayesinde yeni ilaç moleküllerinin keşfedilmesi daha kolay hale gelecek. Ve etkili moleküllerin tasarlanmasına olanak sağlayacak.
AI tabanlı sistemler aynı zamanda hastalıkların erken teşhisi, ilaç advers etkilerinin kolayca belirlenmesi ve en önemlisi kişiye özelleştirilmiş tedavi planlanmasında eczacılara büyük destek sağlayacak.
Bu sayede ilaç etkinliği artacak, yan etki azalacak ve sonuç olarak da hasta memnuniyeti artacak.
Robotlarla Hatasız Hizmet
Geleceğin eczanelerinde robotik sistemler ve otomasyon teknolojileri giderek daha fazla yer bulacak. Robotlar; reçete kontrolü, ilaç etiketleme- yerleştirme, stok kontrol-yönetimi gibi roller üstelenecek.
Bu hassas teknolojiler sayesinde olası insan hataları minimize edilecek, ilaç güvenilirliğini artıracak. Toplum eczacısının da hastalarını daha iyi dinlemek için daha çok zamanı olacak. Özellikle yoğun eczane ortamlarında, bu otomasyonların kullanımı hem iş akışını hızlandıracak, hem de eczacıya düşen iş yükünü azaltacaktır.
Bir Tıkla Eczaneye Ulaş: TeleEczacılık
İnternet altyapısının geliştirilmesiyle ve telekomünikasyon teknolojilerinin ilerlemesiyle Tele-Sağlık hizmeti yaygınlaşıyor. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve birçok Avrupa ülkelerinde kullanılıyor. Hastalar evde oturduğu yerden sağlık hizmetine kolaylıkla erişebiliyor. Bu teknoloji, özellikle evden çıkamayan mobilitesi sınırlı (hareket kabiliyeti kısıtlı) bireyler için büyük kolaylık sağlıyor.
Bu değişim tabii ki eczacılık mesleğini de doğrudan etkiliyor. Hastalar artık, reçeteleri hakkında bilgi almak, ilaç etkileşimleri konusunda danışmak, kronik hastalıklarının yönetimi için eczacıyla doğrudan bir görüntülü görüşme ile danışmanlık alabilecek. İlaçlarını gidip eczaneden almak yerine oturduğu yerden online ilaç sisteminden sipariş ederek kolaylıkla ilacına kavuşacak.
Klinik Eczacılık: Saygınlığın ve Sorumluluğun Yükseleceği Alan
Sağlık sistemleri daha bütüncül ve hasta memnuniyeti odaklı bir yapıya evrilirken, klinik eczacılar bu dönüşümde giderek daha görünür hale gelecek. Hastanelerde, aile sağlığı merkezlerinde ve evde bakım hizmetlerinde aktif rol üstlenen klinik eczacılar; yalnızca ilaçların uygun kullanımını değil, aynı zamanda tedavi sürecinin optimizasyonunu ve hasta güvenliğini de sağlamaktadır.
Özellikle polifarmasi gibi durumlar için, klinik eczacılar tedavi protokollerinin gözden geçirilmesinde kritik rol üstlenir.Yan etki risklerini azaltmak, ilaç etkileşimlerini yönetmek ve hastaların tedaviye uyumunu artırmak bu uzmanlık alanının temel sorumlulukları arasındadır.
Bu dönüşümün dünyadaki başarılı örneklerinden biri, Birleşik Krallık’ta 2015 yılından bu yana uygulanan ‘Aile Hekimliği Eczacılığı Uygulaması’dır. Ulusal sağlık sisteminde artan hasta yükü ve hekime erişimdeki güçlükler nedeniyle başlatılan bu proje, eczacıların birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre edilmesini sağlamış ve yaygın bir istihdam alanı yaratmıştır. Aynı zamanda mesleğin saygınlığını artırmış, halk nezdinde eczacıların sağlık danışmanı kimliği güçlenmiştir.
Gelecekte, klinik eczacılar yalnızca hastane ortamlarında değil; toplum sağlığı merkezlerinde, huzurevlerinde, evde bakım ekiplerinde ve hatta psikiyatri gibi özel alanlarda da görev alacak.
Bu değişimle birlikte, eczacı yalnızca bir ilaç uzmanı değil; tedavi ekibinin ayrılmaz bir parçası, bir sağlık karar destekçisi haline gelecek.
Gelecek, Şimdiden Başladı
Eczacılığın geleceği; teknoloji, insan odaklı sağlık hizmeti ve bilimsel yeniliklerle
şekilleniyor. Bu dönüşümün merkezinde yer alacak olan biz eczacılar, mesleğimizi yeniden tanımlamakla kalmayacak; aynı zamanda sağlık sisteminin sürdürülebilirliğinde de kilit rol oynayacağız.
Eczacılık, insan sağlığı ve refahını yüceltmeyi amaçlayan; geçmişi köklü, hizmet yelpazesi geniş bir meslektir. Geleceğe hazırlanırken bu kadim mirası korumak, onu yeni nesil uygulamalarla harmanlamak bizim en büyük sorumluluğumuz olacaktır.
Son söz olarak: Geleceği tahmin etmenin en iyi yolu onu yaratmaktır.
Kübra Nur Çoban
Dicle Üniversitesi Eczacılık Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
