Zehirleniyor Muyuz? Bir Flor Karmaşası!
Flor yerkabuğunda en çok bulunan üçüncü elementtir. Tüm deniz ürünleri, çay, pirinç, et-tavuk, ıspanak, yumurta içerisinde bulunur. Vücutta %95 kemiklerde tutulur. Vücuda alınan floridin tamamına yakını 24 saat içerisinde vücuttan atılır.
Flor dişler üzerinde:
1) Sürme dönemlerinde dişlerin mine dokusunun, olgunlaşması ve en dirençli halini almasında
2) Diş yüzeyinde plak oluşumu sırasında bakterisit (bakterileri öldürücü) etki göstermesinde rol oymar.
Florün Uygulanma Biçimleri
1) Sistemik Flor Uygulamaları
Suya, süte, tuza flor eklenmesi, florid tabletleri bu yolun örnekleri arasında sayılabilir. Bu yöntemler dişlerin sürme öncesi ve sonrası dönemlerinde kullanılabilmektedir. Flor ve diş yüzeyleri arasında direkt bir ilişki şartı aranmaz. Yaşanılan bölge ve ortalama tüketilen su/süt/tuz miktarına göre flor dozları ayarlanmalıdır.
*Florid tabletler ek takviye olarak düşünülmeli ve doktora danışılarak, gerekliyse, kullanılmalıdır!
2) Topikal Flor Uygulamaları
Flor jelleri-cila, florürlü diş macunları-sakızlar, gargaralar da bu yolun örnekleridir. Bu yöntem daha çok sürme sonrası dönemler için tercih edilmektedir. Flor ve diş yüzeyleri arasında direkt bir ilişki sağlanmak istenir.
*Floridin çürük önleyici etkileri sistemik etkisinfen çok topikal etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle sistemik uygulamalarda bile esas faydanın topikal yönden sağlandığı görülmüştür.
Florid Jeller : Florid jellerin süt dişkerine yılda iki kez, diş hekimi tarafından uygulanmasının çürük önleyici etkisi kanıtlanmıştır. Altı yaş altı çocuklarda uygulanmaz. Jel uygulaması sonrası çocuğunuz 30 dakika kadar bir şey yiyip içmemelidir. Bulantı, kusma gibi yan etkilere sebep olabilmektedir.
Flor Vernikler : Jele alternatif olarak kusma refleksi olan çocuklarda ve beş yaş altı çocuklarda rahatlıkla tercih edilebilir. Diş hekim tarafından sadece bailangıç çürüğü bulunan ve çürük potansiyeli olan bölgelere uygulnaarak doz kontrolü sağlanır.
Florürlü Macunlar : Günde iki kez floridli macun kullanımının çürük önlemede en etkili yol olduğu kanıtlanmıştır. Özellikle okul öncesi çocuklarda fırçlama işlemi bir dakikadan uzun süre ve her diş yüzeyine ulaşacak şekilde yapılmalıdır.
*Altı yaş altı çocuklara gargara kullandırılmamalıdır!
Peki Tehlike Nerede?
Dozun ayarlanamaması ve fazla flor alımında dental florozis ve ender olarak da (çok yüksek sistemik flor alımında) kemik (iskeletik) florozis, tiroit bezi etkileri, nörogelişimsel riskler gibi toksik etkilere yol açabilir. Ancak belirttiğimiz üzere bu durum, genellikle çok yüksek doz alımı ve uzun süreli kullanımlarda görülür, rutin topikal flor uygulamalarında bu risk çok düşüktür.
Daha sık karşılaşabileceğimiz; dişlerde beyaz ve kahverengi lekelerin oluştuğu, dental florozis vakalarına ise yine sistemik flor uygulamalarına bağlı ( florürlü içme suları, takviye florür tabletleri) fazla doz alımları yol açmaktadır.
Sonuç
Çocuklarda florür kullanımı doğru dozda ve hekim kontrolğnde yapıldığında, hem güvenli hem de çürüğü önlemede oldukça etkilidir. Hekiminiz bu uygulamaları çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre şekillendirecektir. Flor öcü değildir 🙂
Kaynakça
1)FDA proposes updated standards for fluoride added to bottled water to maximize health benefits while avoiding excess exposure. U.S. Department of Health and Human Services 2019. Accessed June 14, 2023
2)SODIUM FLUORIDE- sodium fluoride solution/ drops, Sancilio & Company Inc
Bengü Begüm Savran
Kırıkkale Üniversitesi Diş Hekimliği Bölümü
3. Sınıf Temsilcisi
